(school)excursies in 2021
Jong geleerd Oud gedaan
Natuurtuin De Robbert is bedoeld voor onderzoek en educatie. Dankzij onze nieuwe excursiegroep hebben deze zomer (2021) ruim 200 Helmondse schoolkinderen op speelse wijze kennis gemaakt met natuuronderzoek. Leerzaam, spannend en de schoolkinderen werkten mee aan een heus Citizen Science project.
Coronastilte goed gebruikt
Coronajaar 2020 was een stil jaar. Ook in Natuurtuin De Robbert. Drie groepen (Vrije School, jeugd-IVN en fotoclub Helmond Oost) hebben De Robbert kunnen bezoeken. Maar we hebben niet stil gezeten. De onvrijwillige extra tijd hebben we gebruikt om een nieuwe begeleidingsgroep voor schoolexcursies op te zetten.
Oude pool uitgeput
Door ongestructureerd werken werd de oude pool vrijwilligers regelmatig overvraagd. Begeleiders hielden er mee op en de overblijvers werden nog meer belast. Dat wilden we met een nieuwe aanpak grondig veranderen.
Educatie niet ten koste van natuurontwikkeling
Natuurtuin De Robbert is een afgeschermd rustgebiedje in natuurgebied De Bundertjes. Om de natuurontwikkeling en onderzoeken te beschermen kunnen we niet teveel groepsbezoeken ontvangen. Met een maximum van 12 groepen per zomer proberen we een evenwicht te houden tussen educatie en natuurontwikkeling.
Belangrijke punten van de nieuwe opzet
1: Het moet voor de vrijwilligers leuk blijven.
2: Er moet beter gebruik worden gemaakt van de vangsten bij het waterscheppen.
3: Er moet aan verjonging van de vrijwilligersgroep gewerkt worden.
4: Er wordt stap voor stap opgebouwd.
Leuk voor vrijwilligers
Schoolexcursies worden alleen leuk wanneer ze voor de begeleiders leuk zijn. De excursies worden alleen aangeboden aan basisscholen. Dit door negatieve ervaringen met groepen oudere jeugd.
Van tevoren worden data afgesproken met de vrijwilligers. Basisscholen kunnen later op die dagen inschrijven. Zo hoeft niet telkens hals over kop naar begeleiders te worden gezocht en staat het totaal aantal excursies van tevoren vast. Dat geeft rust voor de vrijwilligersgroep en duidelijkheid voor de scholen.
In 2020 hebben zich 8 vrijwilligers gemeld om schoolexcursies te begeleiden. Deels mensen die dat al eerder hebben gedaan en deels “nieuwelingen”. Na enig uitstel door de Corona-beperkingen is met de “nieuwelingen” een keer proefgedraaid.
Verjonging
De vrijwilligers zijn allemaal 55+ en het grootste deel 65+. De excursiedata zijn nu ruim van tevoren bekend. Daardoor zijn makkelijker afspraken met geïnteresseerden die eens willen meedraaien. Bovendien kunnen (maatschappelijke) stagiaires waardevolle praktijkervaring opdoen op het gebied van werken in de natuur met kinderen en Citizen Science projecten.
Van de 8 vaste schoolochtenden in juni en juli waren er in korte tijd 7 geboekt. Basisscholen kunnen zich inschrijven via de website van de natuurtuin. Inschrijvingen worden doorgestuurd naar de coördinator van de “waterscheppers”. Die neemt contact op met de scholen en mailt alle vrijwilligers met informatie over wie wanneer verwacht wordt. De materialen (schepnetjes, observatiebakken, zoekkaarten e.d.) worden bewaard in het materiaalhok van de natuurtuin.
Opbouw van excursies
Er is een zelfdraaiende presentatie over het waterscheppen gemaakt. Die kan als voorbereiding in de groep op school gedraaid worden.
De schoolexcursies bestaan uit twee delen: Na een kort welkom wordt de groep in tweeën gesplitst. Een deel krijgt een rondleiding door de natuurtuin. De rondleider laat de kinderen allerlei interessante dingen uit de levende natuur ontdekken.
Het andere deel van de groep gaat waterscheppen. Onder begeleiding zoeken en vangen de kinderen met schepnetjes waterdieren. Die worden in platte observatiebakken uitgezet. Met hulp van de begeleiders en zoekkaarten proberen de kinderen achter de naam van de diertjes te komen.
Citizen Science
Wanneer de excursie goed loopt kan een vrijwilliger de vangsten goed documenteren (foto's) zodat we die kunnen uploaden naar Waarneming.nl. Dit is het grootste Citizen Sience project van Nederland. Natuurwaarnemingen kunnen hier online worden opgeslagen voor eigen gebruik. Indien goed gedocumenteerd worden de namen goedgekeurd of verbeterd.
Wetenschappelijke databases
Bevestigde natuurwaarnemingen worden gebruikt in wetenschappelijke databases. Burgers (in dit geval wij en de schoolkinderen) helpen zo de wetenschap. Aan het eind van het seizoen maken we van alle vangsten een overzicht. Dat overzicht gaat naar de scholen die op bezoek zijn geweest.
Vangstresultaten
Onderaan deze pagina staan de vangsten van een aantal excursiegroepen. Jammer genoeg hebben we niet van alle excursies gegevens en niet altijd was er tijd om ze te noteren of goed te documenteren. Vangsten die wel gedocumenteerd werden zijn ingevoerd op waarneming.nl. Die zijn opgenomen in andere onderzoeksverslagen over waterleven.
Dankwoord aan vrijwilligersgroep schoolexcursies
Hoi Waterscheppers,
Een van de doelstellingen van de Natuurtuin is om De Robbert beschikbaar te stellen voor natuuronderzoek en educatie. Dankzij jullie hebben we die doelstelling dit jaar meer dan waargemaakt.
Jullie hebben allemaal ja gezegd tegen de kinderen en ze begeleid bij hun natuuravontuur.
De scholen voelden zich welkom. De kinderen raakten geïnspireerd door jullie verhalen en de ontdekkingen die ze zelf mochten doen. Ze hebben duidelijk plezier in het leren en onderzoeken gekregen.
We hebben dat ook bij de zaterdaggroep op een leuke manier gemerkt. Tijdens de excursieperiode kwamen er elke week kinderen binnen, vader en/of moeder op sleeptouw, om nog een keer op de brug het waterscheppen te beleven. Jullie hebben vuurtjes aangestoken!
We zijn nu bezig de vangstgegevens (lijstjes, foto's, inzendingen bij Waarneming.nl) bij elkaar te brengen. Wanneer die compleet zijn maken we een verslagje dat we naar de scholen sturen.
Bij de leuke natuurexcursies hebben ze namelijk ook geholpen met het grootste Citizen Science project van Nederland. Gedocumenteerde vangsten gaan naar Waarneming.nl en worden, na goedkeuring, opgenomen in wetenschappelijk databanken.
Op onze website verschijnt binnenkort een pagina over de schoolexcursies en het waterscheppen.
Hopelijk hebben de excursies jullie net zo goed gedaan als de kinderen. Wij hebben er een goed gevoel bij. Het is goed om te merken dat educatie op deze manier werkt!
We gaan graag door met de nieuwe opzet. En met jullie! Volgend jaar willen we opnieuw schoolexcursies organiseren en daar zien we jullie topteam maar wat graag terug!
Namens Stichting Natuurtuin Helmond,
Stan Sanders.
Waterscheppen basisscholen 2021 (gedeeltelijk genoteerd)
| Datum | Nederlandse naam | Wetenschappelijke naam | Groep | ||
|---|---|---|---|---|---|
| 3/6/2021 | Kikkervisje/Paddenvisje | Anura indet. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Schijfhoornslak | Planorbis planorbis | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Kokerjuffer onbekend | Trichoptera indet. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Posthoornslak | Planorbarius corneus | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Poelslak onbekend | Lymnaeidae indet. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Salamander (larve) onbekend | Salamandra spec. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Vlokreeft onbekend | Amphipoda indet. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Geelgerande watertor (larve) | Dytiscus marginalis | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Libel (larve) onbekend | Anisoptera indet | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Geelgerande watertor | Dytiscus marginalis | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Salamander onbekend | Salamandra spec. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Bootsmannetje onbekend | Notonecta spec. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Bloedzuiger onbekend | Hirudinea indet. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Schrijvertje | Gyrinus natator | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Eenoogkreeftje onbekend | Copepoda indet. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Zoetwaterpissenbed | Asellus aquaticus | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Waterschorpioen | Nepa cinerea | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Duikerwants onbekend | Corixidae indet. | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Waterspin | Argyroneta aquatica | De Rank 6a | ||
| 3/6/2021 | Watervlo onbekend | Cladocera indet. | De Rank 6a | ||
| 17-6-2021 | Watervlo onbekend | Cladocera indet. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Waterschorpioen | Nepa cinerea | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Zoetwaterpissenbed | Asellus aquaticus | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Kokerjuffer onbekend | Trichoptera indet. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Duikerwants onbekend | Corixidae indet. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Kikkervisje/Paddenvisje | Anura indet. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Bloedzuiger onbekend | Hirudinea indet. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Vlokreeft onbekend | Amphipoda indet. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Posthoornslak | Planorbarius corneus | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Schijfhoornslak | Planorbis planorbis | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Salamander onbekend | Salamandra spec. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Salamander (larve) onbekend | Salamandra spec. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Libel (larve) onbekend | Anisoptera indet | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Geelgerande watertor (larve) | Dytiscus marginalis | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Bootsmannetje onbekend | Notonecta spec. | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Schaatsenrijder | Gerris lacustris | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Spinnende watertor | Hydrophilus aterrimus | Dierdonk 6b | ||
| 17-6-2021 | Spinnende watertor | Hydrophilus aterrimus | Dierdonk 6b | ||
| 24-6-2021 | Watervlo onbekend | Cladocera indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Waterschorpioen | Nepa cinerea | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Waterspin | Argyroneta aquatica | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Zoetwaterpissenbed | Asellus aquaticus | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Duikerwants onbekend | Corixidae indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Kikkervisje/Paddenvisje | Anura indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Bloedzuiger onbekend | Hirudinea indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Watermijt onbekend | Hydrachnidia indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Poelslak onbekend | Lymnaeidae indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Vlokreeft onbekend | Amphipoda indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Posthoornslak | Planorbarius corneus | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Schijfhoornslak | Planorbis planorbis | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Salamander onbekend | Salamandra spec. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Salamander (larve) onbekend | Salamandra spec. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Libel (larve) onbekend | Anisoptera indet | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Haft onbekend (Larve) | Ephemeroptera indet. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Geelgerande watertor | Dytiscus marginalis | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Bootsmannetje onbekend | Notonecta spec. | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Schaatsenrijder | Gerris lacustris | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Schrijvertje | Gyrinus natator | Dierdonk 6a | ||
| 24-6-2021 | Spinnende watertor | Hydrophilus aterrimus | Dierdonk 6a | ||
| 1-7-2021 | Watervlo onbekend | Cladocera indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Eenoogkreeftje onbekend | Copepoda indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Waterschorpioen | Nepa cinerea | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Waterspin | Argyroneta aquatica | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Zoetwaterpissenbed | Asellus aquaticus | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Kokerjuffer onbekend | Trichoptera indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Duikerwants onbekend | Corixidae indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Kikkervisje/Paddenvisje | Anura indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Bloedzuiger onbekend | Hirudinea indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Stekelbaars onbekend | De Rank 7b | |||
| 1-7-2021 | Watermijt onbekend | Hydrachnidia indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Poelslak onbekend | Lymnaeidae indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Vlokreeft onbekend | Amphipoda indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Posthoornslak | Planorbarius corneus | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Schijfhoornslak | Planorbis planorbis | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Salamander onbekend | Salamandra spec. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Salamander (larve) onbekend | Salamandra spec. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Libel (larve) onbekend | Anisoptera indet | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Haft onbekend (Larve) | Ephemeroptera indet. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Geelgerande watertor (larve) | Dytiscus marginalis | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Geelgerande watertor | Dytiscus marginalis | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Bootsmannetje onbekend | Notonecta spec. | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Schaatsenrijder | Gerris lacustris | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Schrijvertje | Gyrinus natator | De Rank 7b | ||
| 1-7-2021 | Spinnende watertor | Hydrophilus aterrimus | De Rank 7b | ||
| 8/7/2021 | Watervlo onbekend | Cladocera indet. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Waterschorpioen | Nepa cinerea | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Waterspin | Argyroneta aquatica | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Zoetwaterpissenbed | Asellus aquaticus | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Kikkervisje/Paddenvisje | Anura indet. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Bloedzuiger onbekend | Hirudinea indet. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Stekelbaars onbekend | De Rank 3 | |||
| 8/7/2021 | Watermijt onbekend | Hydrachnidia indet. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Poelslak onbekend | Lymnaeidae indet. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Vlokreeft onbekend | Amphipoda indet. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Schijfhoornslak | Planorbis planorbis | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Salamander onbekend | Salamandra spec. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Salamander (larve) onbekend | Salamandra spec. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Libel (larve) onbekend | Anisoptera indet | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Geelgerande watertor (larve) | Dytiscus marginalis | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Geelgerande watertor | Dytiscus marginalis | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Bootsmannetje onbekend | Notonecta spec. | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Schaatsenrijder | Gerris lacustris | De Rank 3 | ||
| 8/7/2021 | Schrijvertje | Gyrinus natator | De Rank 3 | ||
| 22/07/2021 | Alpenwatersalamander | Ichthyosaura alpestris | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Salamander onbekend | Salamandra spec. | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Spinnende watertor | Hydrophilus aterrimus | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Libel (larve) onbekend | Anisoptera indet | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Poelslak onbekend | Lymnaeidae indet. | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Posthoornslak | Planorbarius corneus | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Kikkervisje/Paddenvisje | Anura indet. | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Salamander (larve) onbekend | Salamandra spec. | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Waterschorpioen | Nepa cinerea | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Kokerjuffer onbekend | Trichoptera indet. | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Tuimelaar | Cybister laterimarginalis | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Bootsmannetje onbekend | Notonecta spec. | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Zoetwaterpissenbed | Asellus aquaticus | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Bloedzuiger onbekend | Hirudinea indet. | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Geelgerande watertor | Dytiscus marginalis | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Schijfhoornslak | Planorbis planorbis | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Geelgerande watertor (larve) | Dytiscus marginalis | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Schrijvertje | Gyrinus natator | De Rank 7a | ||
| 22/07/2021 | Watertor onbekend | Hydrophilidae indet. | De Rank 7a | ||
| 10/10/2021 | Bloedzuiger onbekend | Hirudinea indet. | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Posthoornslak | Planorbarius corneus | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Erwtenmossel onbekend | Euglesa/Odhneripisidium/Pisidium spec. | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Mug (larve) | Nematocera | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Staafwants | Ranatra linearis | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Salamander (larve) onbekend | Salamandra spec. | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Waterschorpioen | Nepa cinerea | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Waterkever onbekend | Hydrophilidae indet. | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Zoetwaterpissenbed | Asellus aquaticus | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Waterjuffer (larve) onbekend | Coenagrion spec. | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Poelslak onbekend | Lymnaeidae indet. | Lilian | ||
| 10/10/2021 | Kikker/Pad onbekend | Anura indet. | Lilian |