Waterroofkevers onderzoek 2021

natuurtuin met drie poelen

Onderzoek 2009 - 2021 Water(roof)kevers

Taxonomie Dytiscidae (Waterroofkevers), uitvoering en onderzoek in de poelen van de Natuurtuin. Het onderzoek naar en monitoring van de Waterroofkevers betref in eerste instantie de insecten die leven en zich verspreiden in en over de 3 poelen gelegen in de Natuurtuin.

Benaming: poel 1= Noordelijke poel 2= Grote natuurlijke poel 3= Zuidelijke poel

Borging en kwaliteit

Het scheppen van, fotograferen (boven- en onderzijde van het individu) en vastleggen van de Waterroofkeversoorten. De vastlegging van de soorten en situatie vangplaats in de tuin is geborgd door het invoeren bij Waarneming.nl

De monitoring van de Waterroofkevers heeft dit jaar -mede door het lespakket voor de Schooljeugd en het IVN-project Slootjesdagen ‘Waterdiertjes scheppen en ontdekken’- een boost gekregen. Tijdens het monitoren van de Slootinsecten en samenstellen van de overzichtslijsten werden interessante waterroofkevers geschept. Dat is mede aanleiding geweest voor meer onderzoek naar de aanwezige soorten in onze drie poelen in de Natuurtuin ‘de Robbert’. (Zie Jaar overzicht soortenlijst 2021)

Inleiding waterroofkevers

Kenmerken: Waterroofkevers zijn verwant aan de loopkevers, maar geheel aan het waterleven aangepast. Kop enigszins verzonken in het borststuk, totale lichaamsomtrek langwerpig-afgerond en gestroomlijnd en van bovenaf gezien meestal elliptisch van vorm.

Voorkomen: In Nederland en België rond de 130 soorten.

Levenswijze: De kevers zwemmen met de achterpoten, waarvan de tarsleden zijn afgeplat en met zwemharen bezet. Zij worden synchroon naar achteren uitgeslagen, maar ze kunnen ze ook als roer gebruiken. Waterroofkevers en hun larven leven van andere waterdieren, waaronder soms ook visjes en kikkervisjes.
Behandelde taxa:
Onderfamilie Colymbetinae
Colymbetes fuscus (bruine duiker)
Platambus maculatus (gevlekte beekroofkever)
Rhantus pulverosus
Onderfamilie Dytiscinae
Acilius sulcatus (gegroefde haarwaterroofkever)
Cybister lateralimarginalis (tuimelaar)
Dytiscus lapponicus
Dytiscus marginalis (gewone geelrand)
Graphoderus zonatus
Onderfamilie Hydroporinae
Hyphydrus ovatus (eironde watertor)

Familie Hydrophilidae (spinnende waterkevers)

Behandelde taxa:
Helochares obscurus
Hydrobius fuscipes (roodpootwatertor)
Hydrochara caraboides (kleine spinnende watertor)
Hydrophilus aterrimus (spinnende watertor)
Hydrophilus piceus (grote spinnende watertor, pekzwarte watertor)

Grote spinnende watertor (Hydrophilus piceus)

Spinnende waterkevers

Kenmerken: De spinnende waterkevers zijn duidelijk onbeholpenere zwemmers dan de waterroofkevers; ze zwemmen enigszins peddelend met afwisselende pootbewegingen of kruipen meer tussen de waterplanten. De familie bevat echter ook op het land levende soorten.
Voorkomen: In Nederland en België ca. 110 soorten met een grote vormenrijkdom.

Levenswijze: Vaak goede vliegers. Hun luchtvoorraad wordt voor een groot deel aan de buikzijde bewaard (150 1a g). Voor de verversing wordt lucht opgenomen via de antennen die op het wateroppervlak contact maken met de atmosferische lucht.

EIS-Logo
EIS-Logo

In samenwerking met Stichting EIS en Waarneming

Stichting EIS is het kenniscentrum voor insecten en andere ongewervelden. De basis van de organisatie wordt gevormd door de 60 werkgroepen, die ieder een bepaalde diergroep bestuderen. Het bureau met dertien deskundigen ondersteunt de werkgroepen bij het verzamelen en publiceren van hun kennis. Op het bureau is een ruime kennis aanwezig van beleidsrelevante ongewervelde dieren.

logo waarneming.nl
logo waarneming.nl

In de afgelopen jaren hebben we opdrachten uitgevoerd voor onder meer provincies, gemeenten, bedrijven, ministeries, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Naturalis Biodiversity Center en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Het wantsenproject is een samenwerking van EIS Kenniscentrum insecten, de Nederlandse Entomologische Vereniging, de jeugdbonden voor natuurstudie en Waarneming.nl

Soortenbeleid: Ondanks het overweldigende aantal ongewervelden, spelen nog maar weinig soorten een rol in het beleid. Van enkele groepen zijn er rode lijsten opgesteld en slechts een handje vol soorten wordt officieel beschermd door middel van de Habitatrichtlijn of de Flora- en faunawet. Recent is een lijst opgesteld van typische soorten van Natura 2000-habitattypen, waarvan de urgent bedreigde soorten worden meegenomen in de monitoring van de gebieden.

Soortenbeleid: Van een aantal soorten is aanvullende informatie over herkenning en voorkomen te vinden op de betreffende soortpagina, welke ook zijn te vinden via de twee linken hieronder:

Borging en Kwaliteit: De Waarneming beheerder Waterroofkevers, van de website waarneming.nl is de validator. Hij of Zij geeft zijn goedkeuring aan een ingevoerde waarneming in overleg met de aanmelder. Waarnemingen die goedgekeurd zijn (door de admin.) vinkt het hokje aan met blauw of groen.

Info EIS Werkgroepen Kevers: https://www.eis-nederland.nl/werkgroepen/kevers

Dankwoord

In de loop van de jaren hebben velen bijgedragen aan het tot stand komen van het waarnemingenbestand. Onze dank gaat ook uit naar de EIS Kenniscentrum -Insecten en andere gewervelden- validators en Waarneming.nl en naar alle fotografen die via deze site hun vondsten hebben gedeeld, onze dank daarvoor.

De interesse voor de Waterroofkevers is mede ontstaan door de het jeugd schoolproject ‘Waterdiertjes scheppen’. Wij danken de leerlingen van de verschillende scholen en hun begeleiders voor hun belangstelling en interesse in Natuur. Tevens de begeleiders en vrijwilligers van de Natuurtuin ‘de Robbert’ voor hun uitleg, geduld en het noteren en verwerken van de vangstresultaten en invoeren van hun waarnemingen. Ook dank aan de vrijwilligers die zorgdragen voor het beheer en onderhouden van het vangmateriaal.

Waterroofkevers onderzoek 2021

1e Verslag-2021; Water(roof)kevers inventarisatieonderzoek ‘De Robbert’ Natuurtuin.

Dit jaar is er ‘regelmatig’ gezocht naar Waterroofkever insecten in de Natuurtuin en met een leuk resultaat. Vanaf 09 januari 2009 t/m 23 oktober 2021) zijn er waarnemingen ingevoerd. Het speurwerk in de Natuurtuin en diverse verschillende vangstmethoden leverden totaal ca. 90 waarnemingen op. De aangetroffen insecten zijn bijna allen gefotografeerd, ingevoerd en -op dit moment gedeeltelijk- goedgekeurd (door admin.) van waarneming.nl Dit jaar 2021 de start opname van de monitoring zijn er ca. 90 exemplaren gevangen. 19 Waterroofkever soorten en 6 verzamelsoorten zijn vastgesteld en toegevoegd aan de totaallijst van de Natuurtuin ‘de Robbert’.

Kijken we naar de overzichtslijst van 2021 dan is de opbouw van de soorten: 6 x Vrij algemeen, 12 x Algemeen, 1 x Zeldzaam en 0 x Zeer Zeldzaam.

Het totaal aantal ingevoerde Waterroofkever soorten aangetroffen in de Natuurtuin staat nu op 19 stuks. (Peildatum 31 januari 2021).

Met “gevederde’ Groet, Will van Berkel, Lieshout, januari 2021.

Onderzoeker, Natuurtuin ‘de Robbert’ te Helmond.

Dwarsband waterroofkever
Dwarsband waterroofkever
Gegroefde haarwaterroofkever
Gegroefde haarwaterroofkever

tabel Waterroofkevers 2009-2021

Volg nr.

Soortnaam

Wetenschappelijke naam

A

N

G

Eerste

Laatste

  

1

 Suphrodytes figuratus

Suphrodytes figuratus

V

N

G

23-10-2021

23-10-2021

  

2

 Veengeelgerande

Dytiscus dimidiatus

V

N

G

23-10-2021

23-10-2021

  

3

 Slijktor

Rhantus suturalis

A

N

 

17-7-2021

17-7-2021

  

4

 Roodpootwatertor

Hydrobius fuscipes

A

N

G

8-7-2021

8-7-2021

  

5

 Liopterus haemorrhoidalis

Liopterus haemorrhoidalis

V

N

G

8-7-2021

8-7-2021

  

6

 Grote plasduiker

Hydaticus seminiger

V

N

G

8-7-2021

8-7-2021

  

7

 Dwarsbandwaterroofkever

Hydaticus transversalis

Z

N

G

1-7-2021

23-10-2021

  

8

 Hydroporus erythrocephalus

Hydroporus erythrocephalus

A

N

 

29-5-2021

29-5-2021

  

9

 Eironde watertor

Hyphydrus ovatus

A

N

G

27-6-2020

14-8-2021

  

10

 Graphoderus cinereus

Graphoderus cinereus

A

N

G

27-6-2020

8-7-2021

  

11

 Tuimelaar

Cybister lateralimarginalis

V

N

G

27-6-2020

17-7-2021

  

12

 Gewone snelzwemmer

Agabus bipustulatus

A

N

G

23-5-2020

23-10-2021

  

13

 Gegroefde haarwaterroofkever

Acilius sulcatus

V

N

G

16-5-2020

23-10-2021

  

14

 Moeraswaterroofkevertje

Hydroporus palustris

A

N

 

1-2-2020

7-11-2020

  

15

 Gestrekte watertreder

Haliplus lineatocollis

A

N

 

11-1-2020

11-1-2020

  

16

 Bruine duiker

Colymbetes fuscus

A

N

G

15-6-2019

16-10-2021

  

17

 Modderkever

Hygrobia hermanni

V

N

G

8-6-2019

22-7-2021

  

18

 Grote spinnende watertor

Hydrophilus piceus

A

N

G

9-7-2016

22-7-2021

  

19

 Gewone geelrand

Dytiscus marginalis

A

N

 

23-8-2009

16-10-2021

  
          

B

Verzamelsoort

        
          

Volg nr.

Soortnaam

Wetenschappelijke naam

A

N

G

Eerste

Laatste

 

 

1

 Geelrand onbekend

Dytiscus spec.

V

N

B

24-5-2012

16-5-2020

  

2

 Graphoderus spec.

Graphoderus spec.

V

N

B

8-6-2019

8-6-2019

  

3

 Ilybius spec.

Ilybius spec.

V

N

B

25-1-2020

25-1-2020

  

4

 Watertreder onbekend

Haliplus spec.

A

N

B

11-1-2020

1-2-2020

  

5

 Helochares spec.

Helochares spec.

V

N

B

1-7-2021

1-7-2021

  

6

 Helophorus spec.

Helophorus spec.

V

N

B

14-8-2021

14-8-2021