Bericht van Onderzoeker Will, november 2023

NATUURJAAR 2023-41 november: Herfstin de Natuur en -Tuin ‘De Robbert’.

Vandaag: HERFST november 2023: De Herfst NTR, Invasie van Barmsijzen in Nederland 2023, Roodborst is de geliefde tuinvogel, Eerste vondsten van de Geelrandkromsprietwants (Camptopus lateralis) in Nederland, WiLL’s Boekenrubriek: Het nieuwe boek ‘Ronnie de ROERDOMP’ en Flora festival (voorheen FLORON-dag).

Zaterdag (2023-11-25), Weersvooruitzichten KNMI; In het weekeinde wisselen zon en een enkele bui elkaar af. Maandag is er in het zuiden kans op wat natte sneeuw, daarna wordt het kouder met in de nacht en ochtend landinwaarts lichte vorst. De winter krijgt steeds meer ‘karakter’. In het weekeinde wisselen zon en een enkele bui elkaar af. Maandag is er in het zuiden kans op wat natte sneeuw, daarna wordt het kouder met in de nacht en ochtend landinwaarts lichte vorst.

Invasie van Barmsijzen in Nederland 2023

Trekpiek in november 2023. Invasies van grote barmsijzen komen onregelmatig en niet vaak voor. Eens in de 10-12 jaar is er wel een, met soms nog een kleine in een tussenliggend jaar. Vorige invasies waren er in 1995, 1986, 2005 en 2008 en 2017.

Na vijf jaar trekt er weer een heuse invasie van zowel Kleine – als Grote barmsijzen door Nederland. Ze zijn met tientallen tegelijk te zien, meestal rondhangend bij berken of elzen. Ze zijn aan de kust maar ook in het midden van Nederland waar te nemen.

De grijzige vogels worden door een gebrek aan zaden in Scandinavië en Rusland deze kant opgedreven en zijn nu in Nederland te bewonderen. Het gaat om in totaal om vele duizenden vogels.

Leefgebied: Deze soort komt voor in noordelijk Europa, Siberië, Alaska en Canada. Het is een trekvogel die ‘s winters naar het zuiden trekt en wordt waargenomen in West- en Midden-Europa. Het voorkomen in de winter kan een invasie-achtig karakter hebben. Barmsijzen komen alleen in de wintermaanden in Nederland en België voor.

Kenmerken: Deze kleine, grijsbruine vogel heeft op de bovenzijde donkere lengtestrepen. De barmsijs is groter dan de kleine barmsijs. De vleugelstreep is duidelijk wit (bij kleine barmsijs minder contrastrijk licht bruingeel). Verder is de vogel ook contrastrijker, de buik en borst zijn lichter en hij heeft een lichte stuit met meestal kleine zwarte streepjes. De barmsijs klampt zich vast aan de toppen van berkentakken en hangt vaak ondersteboven. Sommige jaren wordt het land overspoeld door barmsijzen, maar andere jaren zijn er bijna geen.

Voedsel: De barmsijs is een veel voorkomende gast aan de vogeltafel. Berkenpitten zijn het primaire dieet voor barmsijzen, maar in de zomer zijn insecten ook van belang en gedurende de rest van het jaar andere fijnere zaden.

Grote en Kleine Barmsijs: zijn in alle kleden herkenbaar aan hun rode voorhoofd. Beide barmsijzen lijken heel sterk op elkaar en verschillen nauwelijks in grootte. De Kleine Barmsijs is een zeldzame broedvogel (vooral op de Waddeneilanden) en trekvogel. De kleine broedt zuidelijker en westelijker dan de grote en ze komen vaak al in oktober aan. Barmsijzen in de winter zijn Grote Barmsijzen afkomstig van Noord-Scandinavië en Rusland. Ze zijn meestal schaars, soms talrijk (2017), afhankelijk van broedresultaat in de taiga en beschikbaarheid van voldoende berkenzaad in de herfst. Vooral laat in de winter komen ze veel aan de grond om te foerageren. De Witstuitbarmsijs A. hornemanni, die sterk lijkt op de Grote Barmsijs, broedt geografisch het noordelijkst en is voor het laatst in 2014 in ons land waargenomen.

De Witstuitbarmsijs (R), Acanthis hornemanni: is een zangvogel uit de familie van de vinkachtigen. De naam van de soort werd in 1843 geldig gepubliceerd door Carl Peter Holbøll. Het epitheton is een eerbetoon aan de Deense botanicus Jens Wilken. INFO Birdshooting: Barmsijzen, barmsijzen en nog eens barmsijzen: https://www.birdshooting.nl/blog/94-barmsijzen-barmsijzen-en-nog-eens-barmsijzen

De Roodborst is bij menigeen de geliefde tuinvogel.

Binnenkort als de stroom van Kerstkaarten op gang komt, is deze tuinvogel vaak afgebeeld op de postcard. Een beeld pose -helemaal trouw aan de traditie – in de sneeuw poseert om zijn verbluffend roest-oranje borst te showen. Al even trouw is hij/zij er elke herfst en winter weer, misschien wel om aan het raam te tikken. Nou …eh nee dus! Een Roodborst leven duurt gemiddeld maar twee tot drie jaar. Tijdens de reis naar het overwinteringsgebied verongelukken veel 1^e jaarsvogels. Dus kans is groot dat we elk jaar een nieuwe gast zien bij de voederplank in de tuin. Bovendien dat het een Noordeling is; ook Roodborsten ontvluchten de ruige winter daar. Onze ‘standvogel’ die zoekt in de koudere maanden de mildere streken richting Zuid op.

Eerste vondsten van de Geelrandkromsprietwants (Camptopus lateralis) in Nederland.

Uit Nederland was tot voor kort maar één soort uit de groep van de kromsprietwantsen bekend, namelijk de Mierkromsprietwants (Alydus calcaratus). Op basis van vondsten uit 2023 van de Sint-Pietersberg bij Maastricht is er een nieuwe soort uit deze familie bijgekomen, de Geelrandkromsprietwants (Camptopus lateralis). Deze wants is bezig met een uitbreiding van zijn leefgebied in noordelijke richting.

Eerste gevonden exemplaar van de Geelrandkromsprietwants (Camptopus lateralis) in Nederland. Het vrouwtje is gevonden in een hellinggrasland in de ENCI-groeve van de Sint-Pietersberg nabij Maastricht op 15 september 2023 (foto: Sanne Ploegaert). In 2023 is een groot deel van het natuurgebied Sint-Pietersberg en de daarin aanwezige ENCI-groeve op verzoek van Natuurmonumenten geïnventariseerd door diverse studiegroepen van het Koninklijk Natuurhistorisch Genootschap in Limburg.

WiLL’s Boekenrubriek

Het nieuwe boek ‘Ronnie de ROERDOMP’ van Arjan is gebaseerd op zijn passie; Vogels en Natuur. Op jeugdige leeftijd is hij elk vrij uurtje te vinden in het veld. Ook hield hij een dagboek bij. Hierin vermelde hij -de jonge Vogelaar al op 12-jarige leeftijd- de plek die hij bezocht de vogelsoorten die zag en hoorde roepen en zingen. Met deze praktijk gegevens in zijn ‘rugzak’ -de ervaringen van jaren vogels kijken en zijn reis om de wereld- schreef hij het eerste deel.

Ronnie de roerdomp en het geheim van het moeras (1)

Schrijver Arjan Dwarshuis enthousiaste vogelaar en bekend van De Vogelspotcast, schreef een spannende jeugdroman over een jong meisje en een roerdomp. Met schitterende fullcolour illustraties van Zilveren Penseel-winnaar Marieke ten Berge.

Aanstekelijke jeugdroman van beroepsvogelaar Arjan Dwarshuis, bekend van o.a. De Vogelspotcast.

“Suus is gek op vogels en gaat vaak naar het moeras vlak bij huis om ze te bekijken. Op een dag raakt ze tot haar grote verbazing bevriend met een pratende roerdomp. Daardoor moet ze denken aan de verhalen van haar dementerende oma, die vaak stemmen in het moeras hoorde. Suus stuit op een eeuwenoude legende die iets met de eenzame Ronnie te maken lijkt te hebben. Intussen probeert ze de mopperende roerdomp aan een roerdompe te helpen en hem de ogen te openen voor de wereld en de vogels om hem heen.”

Arjan Dwarshuis is beroepsvogelaar, bekende podcaster, columnist en ambassadeur van het iucn. Zijn podcastserie De Vogelspotcast is razend populair en nu wil Arjan zijn liefde voor vogels met kinderen delen. Dit is het eerste deel over Suus en Ronnie de roerdomp. ‘De Vogelspotcast werkt enorm aanstekelijk.’ (Recensie ∗∗∗∗∗de Volkskrant) Taal: Nederlands, EAN: 9789021039565, Onderwerp: Natuur, plant, dier (< 12 jaar) Reeks: Ronnie de roerdomp (1), Pagina’s: 192.

Flora festival (voorheen FLORON-dag)

9 december – aanvang: 10:00 – einde: 16:30, Locatie: Radboud Universiteit Nijmegen Het grootste botanische evenement van Nederland E indelijk is het zo ver: op 9 december barst het Flora Festival weer los! Dé dag waarop plantenliefhebbers en wetenschappers met elkaar in gesprek gaan over onze wilde natuur. Het programma staat als vanouds weer bol van lezingen en workshops over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van natuurbeleid en -bescherming. Lees gauw verder of meld je direct aan:  Meld je aan

WEEKEND KLUSJE

Afgelopen week bijna -elke dag van de week- wel een Natuurmoment maar: Kom ook eens op zaterdagmorgen naar de Natuurtuin Opzoek gaan naar natuurfenomenen. We zitten midden in het kwartaalseizoen de Herfst, van het Jaar 2023 Opzoek naar: Nieuwe ‘natuurontdekkingen’ in de Natuurtuin ‘De Robbert’.

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.

NATUURJAAR 2023-40 november: Herfstin de Natuur en -Tuin ‘De Robbert’.

Vandaag: HERFST november 2023: De Herfst Natuuractiviteiten, Landelijke dag Ravon 2023, Met DNA op zoek naar (Vis)soorten, Vislift meetbare vispassage, Overspoeld door High Techniek, Lezing: ‘Kam- en Marmersalamander, Boomfeestdag 2023, Florabalans botanische biodiversiteit in bossen en Sovon Landelijke Dag 2023.

Zaterdag (2023-11-18), Begin deze week veel en zware regen, de poelen en groenveldjes in de Natuurtuin zijn tot aan de rand van de insteek gevuld. Onlangs is de maand oktober uitgeroepen ‘de natste maand’ ooit. Op dit moment -midden november- lijkt de elfde maand al aardig op weg om dat record te verbeteren.

De nevelmaand (november) is de maand bij uitstek om de verzamelde telgegevens, notities en waarneming op een overzichtelijke rij te zetten. Het bezoek aan een Landelijke dag van een Nationale natuurorganisatie geeft je nieuwe inzichten, kennisontwikkeling en je haalt ook nog de banden aan met gelijkgestemde die ook bezig zijn ‘in het veld’ of tuin met Natuur en biodiversiteit.

Vorig weekend het bezoek aan de Ravon-dag,

Maar liefst 14 uitgebreide lezingen en diverse flits presentaties zijn er op de Landelijke dag gepresenteerd aan ca. 450 bezoekers. Het is de jaarlijkse communicatie dag voor de ‘actieve’ leden, het geeft voor ieder allerlei nieuwe -inzichten en ontwikkelingen.

Wat doet RAVON?

RAVON is al 35 jaar de onafhankelijke natuurbeschermingsorganisatie zonder winstoogmerk die, tezamen met veel vrijwilligers, inheemse reptielen, amfibieën en vissen en hun leefgebieden beschermt. We beschermen onze soorten door ze goed te begrijpen middels onderzoek en met deze kennis te adviseren, projecten uit te voeren en te sturen op beter beleid en wetgeving.

Voordracht DNA-methode

Sinds 2013 wordt onderzocht in hoeverre de innovatieve environmental DNA (eDNA) methode een alternatief kan zijn voor het vissen met traditionele vangtuigen. Via eDNA-metabarcoding is het mogelijk alle vissoorten in een enkel watermonster te analyseren.

Vastgesteld in sloot, de Bittervoorn.

INFO Met DNA op zoek naar vissoorten: https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2020/06/met-dna-op-zoek-naar-vissoorten

Bepalen van de visstand: Recent is door KWR de NL-Vispopulatiescan ontwikkeld. Deze methode maakt het mogelijk om door analyse van DNA-sporen in het water de soortensamenstelling van de visstand te bepalen. Dit is in principe goedkoper, nauwkeuriger en bovendien diervriendelijker dan het vangen van vis. Als proef zijn voor Waterschap Limburg op één dag zeven monsters uit de rivier de Roer genomen. Er werd van 33 verschillende vissoorten eDNA aangetoond. Met deze eendaagse bemonstering zijn slechts acht vissoorten minder aangetroffen dan in vijf jaar dagelijks monsteren bij een vistrap bij Roermond. Eén soort, de gestippelde alver, werd niet bij de vistrap gevangen, maar wel aangetoond met eDNA.

Met DNA op zoek naar vissoorten: https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2020/06/met-dna-op-zoek-naar-vissoorten

Bouw Naturalis Biodiversity Center, betere blik op biodiversiteit.

Naturalis een zogeheten onderzoeksinfrastructuur gaat bouwen die op enorme schaal, met honderdduizenden monsters, dat eDNA verwerkt.

11-NOV-2023 – Naturalis gaat een onderzoeksinfrastructuur bouwen, speciaal gericht op het monitoren van biodiversiteit met behulp van minieme hoeveelheden DNA. Daarmee gaat het onderzoeksinstituut de staat van de natuur beter in kaart brengen dan ooit.

Alle levende wezens bevatten DNA. De technieken om dat DNA op te sporen zijn tegenwoordig enorm gevoelig. Een buisje water bevat DNA van de vissen die erin leven, een schepje grond bevat DNA van de schimmels die in de bodem leven, en zo zijn er nog veel meer voorbeelden. Omgevings-DNA, noemen biologen dat, of eDNA, met de ‘e’ van environmental.

Bron: Nature Today https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=31539

Lezing: VISPASSAGE

Direct meetbare vismigratie bij de Papsluis

Al sinds 1815 bestaat de historische Papsluis als meest zuidelijke inundatiesluis van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Recent is aan de polderzijde een Vislift gebouwd in de dam tussen de sluiskolk en de poldersloten. Deze Vislift zorgt er mede voor dat vissen voortaan weer ongestoord kunnen zwemmen van de natuur in de Biesbosch tot diep in Altena.

Met -fotografische herkenning- bijvangst bezoek van Dodaars.

Op dinsdag 2 maart is de vispassage tussen de Biesbosch en Altena geopend. Direct na de opening migreerden er al binnen 3 minuten vissen door de Vislift bij de Papsluis. De opening van de Vislift zorgt ervoor dat de vissen niet langer hoeven te wachten om door de Hollandse waterlinie terug naar hun leefgebied te kunnen migreren.

VISLIFT RONDE VISPASSAGE

Een wenteltrap voor vissen om moeilijke passages stroomopwaarts te kunnen overwinnen, inclusief een rustkamer met groen licht. Gisteren had het Brabantse Almkerk de primeur van deze innovatie. De vissen hebben het voortaan wat makkelijker als ze voor hun nageslacht moeten zorgen.

Info Vislift: https://www.waterschaprivierenland.nl/slimme-vislift-helpt-bij-waterkwaliteit-en-biodiversiteit

Overspoeld door High Techniek systemen

Aan het eind van de lezingen dag een overpeinzing hoe de huidige technieksystemen zijn toegepast, enkele voorbeelden zijn hiervoor beschreven. Geen vergelijk met het vroeger veldwerkonderzoek. Nog een sprekend voorbeeld; ging je een tientaljaren geleden vogels kijken, was je uitrusting; Vogelkijker een vogelgids, notitieblok en een potlood voor een veldschetstekening. Tegenwoordig zit er meer uitrusting in je rugzak; Vogelkijker, Spotting scopes en statief, warmtebeeldkijker of nachtkijker, mobieltje en/of iPad en een digitale fotocamera met telelens. Ook de werktafel van de Natuurwetenschappelijk onderzoek was een stuk kleiner van formaat.

Lezing: ‘Kam- en Marmersalamander, samen een wereld van verschil’.

Het onderzoeksteam van Pim Arntzen richt zich op de soortgrens bij Europese amfibieën. Ze gebruiken gegevens op genoomschaal om het patroon en het proces van beweging van hybride zones te verduidelijken, gebaseerd op de geografie van introgressie en de grootte van de betrokken chromosoomkoppelingsblokken.

Mijn onderzoeksinteresse liggen bij systematiek, biogeografie en evolutiebiologie, waarbij ik voornamelijk Europese amfibieën gebruik als studieobjecten. Een deel van mijn werk heeft een taxonomische basis en omvat herzieningen van verschillende groepen padden en salamanders. Een andere interesse is in biogeografie en hybride zones. Een aandachtspunt is het effect van de kwaliteit van de landhabitat op de verspreiding van in water broedende amfibieën. Dit werk combineert benaderingen uit ecologie en geografie met introductie van populatiegenetica. (Bron: Naturalis Biodiversity Center, Onderzoek naar biodiversiteit) https://www.naturalis.nl/wetenschap/onderzoekers/pim-arntzen

Boomfeestdag 2023: Opgroeien met bomen

‘Bomen zijn gezond en zorgen voor zuurstof. Meer bomen in Amstelveen vind ik daarom heel belangrijk.’

Nationale Boomfeestdag wordt op woensdag 15 november 2023

‘Dit thema past perfect bij de groene ambities van verschillende Gemeenten en het actief betrekken van kinderen en scholen. ‘Naast het uitbreiden van het Nationale Bomenbos, bezoeken basisschoolleerlingen een kwekerij waar inmiddels al 1500 jonge bomen hebben geplant. Tijdens de Boomfeestdag is de uitgesproken kans één boom te planten op het schoolplein. Een leuk groenproject voor de aankomende periode samen met de scholen uitwerken.’ De Kinderburgemeester steunt dit idee van harte. ‘Bomen zijn gezond en zorgen voor zuurstof. Meer bomen in Amstelveen vind ik daarom heel belangrijk. Opening Boomfeestdag plantseizoen 2023-2024 Info weblink: https://www.boomfeestdag.nl/

Jaar van het bos 2024: https://www.staatsbosbeheer.nl/over-staatsbosbeheer/nieuws/2023/11/2024-jaar-van-het-bos

FLORABALANS toont botanische biodiversiteit in bossen

Uitgave van: BLWG, FLORON, Nederlandse Mycologische Vereniging

14-NOV-2023) – Door klimaatdoelstellingen en de biodiversiteitscrisis staan bossen volop in de aandacht. Daarbij gaat het vaak om het aantal hectares bos. Maar bossen hebben ook een eigen flora en fauna met kenmerkende soorten. Kruiden, mossen en paddenstoelen zijn zulke indicatoren voor een goede natuurkwaliteit van bossen. Dit is het thema van de eerste Florabalans, die vandaag uitkomt.

Oudere bossen gevarieerder en soortenrijker

In Nederland is verreweg het meeste bos aangeplant. Sinds 1850 is het oppervlak bos ruim verdubbeld. De laatste 30 jaar is er netto geen bos meer bijgekomen. Dit betekent dat bestaand bos gemiddeld steeds ouder wordt. We zien dat zich meer planten, schimmels en dieren vestigen. Ook wordt de bosstructuur gevarieerder met meer struiken in de ondergroei, en er is veel meer dood hout aanwezig.

Een soortenrijker bos betekent nog niet dat kenmerkende soorten van oude bossen als Dalkruid, Daslook of Witte rapunzel toenemen. Die soorten zijn gebonden aan bossen op vochtige, leem- of lössrijke bodems. De afgelopen tien jaar zijn maatregelen gestart om populaties van bedreigde bosplanten te herstellen en uit te breiden.

Eén van de positieve berichten in de Florabalans is de ontwikkeling van korstmossen op struiken en bomen in jonge, vochtige polderbossen. De soortendiversiteit is hier enorm toegenomen, vooral met zuidelijke soorten die profiteren van de klimaatopwarming. Een heel aantal soorten kon hierdoor worden afgevoerd van de Rode Lijst.

Download de FLORABALANS (Pdf): https://www.floron.nl/florabalans

Overheid, koop grond!

De afgelopen jaren zijn er heel wat plannen gepresenteerd en omarmd (denk aan het Aanvalsplan Grutto of de Bossenstrategie) door de overheid om Nederland toekomstbestendiger te maken, maar er wordt nog geen enkele vooruitgang geboekt. Vooralsnog blijven de (overheids)plannen voor de landbouwtransitie, natuurherstel en groen bij de stad bij nutteloze papierstapels en prachtige idealen. Want om deze plannen uit te voeren, is grond nodig.

Veel grond. En die grond is er niet.

Vogelbescherming Nederland 14-NOV-2023 – De overheid moet voortvarender handelen om grote ruimtelijke problemen op te lossen. Vogelbescherming roept daarom samen met acht maatschappelijke organisaties op tot de aankoop van grond. Deze zogenaamde landschapsgronden kunnen worden ingezet voor natuurinclusieve landbouw, natuur, recreatie en klimaat. Alleen zo wordt de overgang naar duurzame landbouw voor duizenden boeren haalbaar.

Om Nederland klaar te maken voor de toekomst staan we voor een heleboel uitdagingen waaraan gewerkt moet worden. Denk aan een duurzame landbouw waarin boeren perspectief hebben en ook de natuur kan floreren. En aan een land waar ruimte is voor vogels en andere dieren, en waarin ook plek is voor mensen om in een groene omgeving te ontspannen. Lees hier de oproep aan de overheid (pdf: 101 KB).

Sovon Landelijke Dag 2023 Voor feiten over vogels

Voorziet de maatschappij van kennis over aantallen, verspreiding en ecologie van vogelpopulaties in Nederland

Met nog iets meer dan een week te gaan, beginnen de Landelijke Dag kriebels toe te nemen. We kijken uit naar een mooie dag vol ontmoetingen en interessante lezingen. In deze nieuwsbrief vind je een paar updates over het programma en belangrijke informatie over de bereikbaarheid van de Midden Nederland Hallen op 25 november.

Programmaoverzicht: https://sovon.nl/over-sovon/landelijke-dag/lezingen-landelijke-dag-2023

Afgelopen week bijna -elke dag van de week- wel een Natuurmoment maar: Kom ook eens op zaterdagmorgen naar de Natuurtuin Opzoek gaan naar natuurfenomenen. We zitten midden in het kwartaalseizoen de Herfst, van het Jaar 2023 Opzoek naar: Nieuwe ‘natuurontdekkingen’ in de Natuurtuin ‘De Robbert’.

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.

NATUURJAAR 2023-39 november: Herfstin de Natuur en -Tuin ‘De Robbert’.

Vandaag: HERFST november 2023: De Herfst Natuuractiviteiten, , Herfstwandeling in

Zaterdag (2023-11-04), Beste NATUURJAAR Lezer, november Herfst. De bomen beginnen langzaamaan kaal te worden, de klok is weer een uurtje naar achteren verschoven naar wintertijd ofwel standaardtijd. Buiten is het nat en steeds een beetje kouder, maar ondanks dat de natuur richting winterrust gaat worden er zowel binnen en buiten nog volop activiteiten georganiseerd. Zo kun je tijdens de a.s. natuurwerkdag lekker de handen uit de mouwen steken, nieuwe kennis opdoen tijdens een lezing van Ravon of Sovon. Ook het IVN in je plaatselijke woonomgeving organiseren tal van activiteiten met het onderwerp Natuur. Maar als de herfst je ding is ook een bezoek op zaterdagmorgen aan de Natuurtuin een optie. Wij -leden van het tuinteam- leiden u graag rond, tot ‘kijk’.

3e Herfststorm Ciarán raast over Nederland.

Op donderdag 2 november bereikte storm Ciarán (na Agnes en Babet) ons land. In het hele land waarschuwden we voor (zeer) zware windstoten. In Zeeland, Zuid-Holland, Noord-Holland, het IJsselmeer en het westen van het Waddengebied gold code oranje. In de rest van het land gold code geel. Veel regenval zorgt voor volle poelen en plantenveldjes in de Natuurtuin. Oktober 2023 kunnen we ons blijvend herinneren als de natste maand ooit!

Vanmorgen is het stil opweg en in naar de Natuurtuin. Hoor bijna geen vogelzang. Wellicht zijn de vogels nog onder de indruk van de razende storm van afgelopen dagen. ‘We starten gelijk met de opruimen werkzaamheden van de uitgewaaide takken en omgevallen ‘oude’ boomstammen. Later buiten de ‘Groene’ tuin omheining maken we het pad langs de tuin weer begaanbaar. De eerste zaterdag van de maand, de leden van de zwerfvuilgroep druppelen binnen om in de Bundertjes het rond gewaaide papier en vuil op te ruimen. Wij nemen koffie en erna maken we Stan & WiLL een inspectieronde buitenom.

Gezien KEEP en VINK, Steeds meer overwinterende vogels vallen op in de Natuurtuin

Aan de achterzijde van de Natuurtuin vliegen enkele Vinkachtigen vogels op. We horen een opvallende nasaal luide roep chéééép waarvan de naam verwijst naar zijn roep de KEEP.

Kepen zijn de noordelijke tegenhangers van ‘onze gewone’ vink. Kepen en vinken zoeken ’s winters elkaars gezelschap op omdat ze hetzelfde voedsel eten: beukennootjes, zaden en pitjes. In koude en sneeuwrijke winters overwinnen kepen en vinken hun schroom voor mensen en tuinen. We zien dat terug in de resultaten van de Tuinvogeltelling: hoe strenger de winter, hoe meer kepen en vinken we tellen.

Vink: Bossen, maar ook boomrijke tuinen en parken zijn echt het leefgebied van vinken. Ze houden van zaden, maar ook van zachte delen van de plant zoals knoppen. Het mannetje heeft een oudroze buik en grijs kopje. Het vrouwtje lijkt op een huismus, maar heeft een opvallende witte vleugelstreep. Daar herkent u haar aan.

Keep: Vooral in strenge winters komen grote aantallen Scandinavische kepen onze kant op en is er kans dat u er één in de tuin treft. Zeker wanneer er beukenbomen in (de buurt van) uw tuin staan. De kans om een keep te zien is zelfs groter in een goed beukenjaar. De oranje borst en vleugelstrepen en de gele snavel vallen op. (Bron: Vogelbescherming NL)

Natuuropvattingen in Nederland, Raad voor de leefomgeving en infrastructuur

1 jul 2021 — Op dit moment geeft 29 procent van de Nederlanders aan dat hun afstand tot de natuur groter is dan hun verwevenheid met natuur

Het gaat nog steeds niet goed met de Nederlandse natuur, concluderen onderzoekers in het tweejaarlijkse Living Planet Report Nederland. In open natuurgebieden daalde de populatiegrootte van diersoorten gemiddeld met zo’n zestig procent. Weblink naar rapport.

Natuur is belangrijk voor Nederlanders. Sterker nog, Nederlanders hebben eerder een ecocentrisch natuurbeeld (de mens als onderdeel van de natuur) dan een antropocentrisch natuurbeeld (waarin de mens centraal staat). Bijna de helft van de Nederlanders zou best ‘dichter’ bij de natuur willen leven en ruim zes op de tien Nederlanders die (bijna) nooit een natuurgebied bezoeken zouden dat vaker willen doen. Dat de natuur belangrijk is, komt ook terug in de houdingen die mensen bewust of onbewust hebben ten aanzien van de natuur. Ongeveer 80 procent van de bevolking kan worden gekenmerkt als ‘natuurmens’ of als ‘natuurbetrokken’. Er zijn ook zorgen over de natuur. Voor acht op de tien mensen is het tamelijk tot zeer waarschijnlijk dat plant- en diersoorten verdwijnen uit Nederland en eenzelfde hoeveelheid mensen vindt dat erg.

Canon van de Nederlandse natuur.

Vorige week is de: Canon van de Nederlandse Natuur gepresenteerd. Het nieuwe standaardwerk voor elke natuurliefhebber. De canon leidt ons langs klassiekers, en staat boordevol weetjes en verrassingen. H

Wat je niet kent, kun je niet koesteren, 50 karakteristieke soorten planten en dieren

Wat kenmerkt de Nederlandse natuur? Van haring tot knotwilg en van de grote vuurvlinder in Overijssel tot het zinkviooltje in Zuid-Limburg.

De Canon van de Nederlandse natuur beschrijft vijftig karakteristieke soorten planten en dieren, met aandacht voor bodem en landschap, water en weer en ook de geuren en geluiden van de natuur in Nederland. De canon leidt ons langs klassiekers en staat boordevol weetjes en verrassingen. Een rijk naslagwerk voor elke natuurliefhebber.

Samenvatting: Wat is kenmerkend voor de Nederlandse natuur? Van haring tot knotwilg en van de grote vuurvlinder in Overijssel tot het zinkviooltje in Zuid-Limburg. ‘Canon van de Nederlandse natuur’ beschrijft vijftig karakteristieke soorten planten en dieren, met aandacht voor bodem en landschap, water en weer en ook de geuren en geluiden van de natuur in Nederland. De canon leidt ons langs klassiekers en staat boordevol weetjes en verrassingen. Een rijk naslagwerk voor elke natuurliefhebber. ‘Canon van de Nederlandse natuur’ is samengesteld met advies van een redactieteam.

Relatie mens en natuur, actualiteit en bewustwording: De canon maakt ons ook bewust van de relatie tussen mens en natuur. Ontdekkers van toen zoals Dodoens, Linnaeus, Antoni van Leeuwenhoek, Jac. P. Thijsse of Niko Tinbergen komen aan bod. Evenals de beschermers van vandaag: ecologen, boswachters en vrijwilligers, die jaarrond de natuur volgen en bijsturen. Hiermee doordringt de canon ons van onze eigen rol en verantwoordelijkheid. En legt de link met de actualiteit. Denk aan de discussie over duurzaamheid, landbouw, stikstof, de bio-industrie, weidevogels, de wolf en exoten.

Een rijk naslagwerk voor elke natuurliefhebber: De canon biedt vijftig op zichzelf staande vensters die tegelijk inzicht bieden op meer. Zo leidt de brugspin ons naar het thema lichtvervuiling, de vliegenzwam naar geestverruiming en de grote groene sabelsprinkhaan naar het belang van stilte voor dier en mens. Canon van de Nederlandse natuur is toegankelijk, speels geschreven. Het boek is aantrekkelijk opgemaakt en schitterend geïllustreerd.

50 karakteristieke soorten planten en dieren, download inkijk exemplaar, klik op de weblink: https://canonvandenederlandsenatuur.nl/inhoud/ De Canon van Nederland ging het boek: de Natuur van Nederland vooraf. Je kunt de Canon van Nederland in alle provincies bezoeken en beleven. Wat is er allemaal te doen? https://www.canonvannederland.nl/?viewtype=list&documenttype=337

Het grootste botanische evenement van Nederland

Op 9 december barst het Flora Festival weer los, dé dag waarop wilde planten liefhebbers en wetenschappers met elkaar in dialoog gaan over onze wilde natuur. Het programma staat bol van lezingen en workshops over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van natuurbeleid en -bescherming. Wat is de impact van klimaatverandering op onze schaarse bossen en wat kunnen we hiertegen doen? Zijn waterplanten eigenlijk wel goed voor ons klimaat? Op welke wijze kun je AI (Artificial Intelligence) en big data inzetten om vegetatie in kaart te brengen? Maak kennis met de vergeten kunstenaars van de Flora Batava en ontdek de bijzondere vondsten van 2023!

Info en Programma weblink: https://www.floron.nl/Actueel/Flora-Festival

Afgelopen week bijna -elke dag van de week- wel een Natuurmoment maar: Kom ook eens op zaterdagmorgen naar de Natuurtuin Opzoek gaan naar natuurfenomenen.

We zitten midden in het kwartaalseizoen de Herfst, van het Jaar 2023 Opzoek naar: Nieuwe ‘natuurontdekkingen’ in de Natuurtuin ‘De Robbert’.

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.