Bericht van Onderzoeker Will, maart 2024

NATUURJAAR 2024-10 maart: Lente in de Natuur en -Tuin ‘De Robbert’.

Vandaag: LENTE maart 2024: Deze week in de NTR: Grote vos, Pinksterbloem en Oranjetipjes, Vlinderbalans 2024 is uit, WEEK VAN DE GROENE TUIN, 2024: Jaar van de kokerjuffer, Jaarlijkse Insectenverkiezing 2024 en Invasieve plantsoorten in Nederland.

Zaterdag (2024-03-30), Het weer vandaag in de Natuurtuin is minder dan afgelopen maandag, er was zonneschijn en de temperatuur ca. 15 C, ideaal voor vlinders. Later na de vogeltelling een gesprek met Stan vertelde hij me dat de Grote vos Nymphalis polychloros (Linnaeus, 1758) is vastgelegd en gevalideerd. Het is de eerste registratie van deze bijzondere dagvlindersoort in de tuin sinds de natuurmonitoring.

Kans om een Grote vos te zien, waar moet je opletten

De grote vos was een jaar of vijfentwintig geleden vrijwel verdwenen uit ons land. Inmiddels is deze grote vlinder weer in opmars en wordt hij verspreid over de zandgronden en soms ook daarbuiten weer regelmatig gemeld. Maart en begin april zijn de beste tijd om ze te vinden. In de zomer is de trefkans lager. Grijp dus nu je kans!

De grote vos overwintert, net als zijn kleine broertje de kleine vos, als vlinder. Ze reageren dus snel op mooie weersomstandigheden en kunnen dan direct worden waargenomen. Dat zagen we ook op de warme en zonnige dagen vorige week. Er zijn dit jaar al meer dan driehonderd grote vossen gezien, verspreid door het land. Ter vergelijking: van de algemene kleine vos zijn er ‘slechts’ zevenhonderd gemeld. In het begin van deze eeuw waren waarnemingen van de grote vos zeldzaam en gingen er jaren voorbij zonder dat er een werd waargenomen.

Info Grote vos Weblink: https://www.vlinderstichting.nl/actueel/nieuws/nieuwsbericht/grijp-nu-je-kans-een-grote-vos-te-zien

LENTE: Bloeiende Pinksterbloemen en Oranjetipjes laten zich zien.

Zelf was ik begin deze week (maandag jl..) in een ander Natuurgebiedje bij mij om de hoek. Ook hier deze morgen -zon en hogere temperaturen- gelijk zie je door de reactie op de temperatuur stijging- enkele vlinders rondvliegen. De volgende dagvlinders kwamen tegen twaalven inbeeld; Oranjetipjes, Boomblauwtje, Dagpauwoog en Klein koolwitjes verschijnen ineens.

Het is weer de tijd voor het oranjetipje.

Deze voorjaarsvlinder is te zien in april en soms tot half mei. Daarna moet je weer wachten tot het volgende voorjaar. Pinksterbloem en look zonder look zijn belangrijke waardplanten, maar er zijn er meer.

De eerste oranjetipjes verschenen half maart al, maar nu en de komende dagen komen ze echt massaal tevoorschijn. Deze vlinders zijn redelijk verspreid door ons land aan te treffen en de soort heeft een aantal goede jaren achter de rug waarin hij zich verder heeft uitgebreid.

Het oranjetipje heeft een duidelijke voorkeur voor bomen en struiken in de directe omgeving. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat ze maar één generatie per jaar hebben en vanaf juni tot het volgend jaar maart als pop ergens moeten hangen. Open graslandgebieden zijn dan niet ideaal, maar bomen en struiken blijven die hele tijd wel staan.

Om te kunnen vliegen en dus om zich voort te planten, hebben vlinders ‘brandstof’ nodig. Hiervoor gebruiken ze nectar uit bloeiende planten. Veel vlinders en ook het oranjetipje, zijn niet heel erg kieskeurig uit welke bloeiende planten ze nectar halen. Ze hebben echter wel een voorkeur voor planten waar ze zonder al te veel moeite veel nectar uit kunnen verzamelen.

Vlinderbalans 2024 is uit

Het gaat niet goed met de dagvlinders. Kijk maar naar het persbericht van het CBS hierboven. Maar hoe erg is het dan met ze gesteld? En hoe gaat het met onze nachtvlinders en libellen? Je leest het in de Vlinderbalans.

De Vlinderstichting publiceert jaarlijks de Vlinderstand, een overzicht van onze vlinders en libellen. Sinds 2024 heet deze de Vlinderbalans, en is ook het jaarverslag van de meetnetten Vlinders, Libellen en Hommels erin opgenomen. Hij is vers van de pers en te downloaden via onze website. Download de Vlinderbalans

WEEK VAN DE GROENE TUIN

Tijdens de Week van de Groene Tuin 2024 gaan we samen aan de slag om zoveel mogelijk tuinen, balkons en straten (verder) te vergroenen en te verduurzamen.

Doe jij ook mee? Ontdek meer tips op deweekvandegroenetuin.nl. #deweekvandegroenetuin

Een groene tuin: daar word je toch vrolijk van? Van 26 maart t/m 1 april 2024 delen we tijdens de Week van de Groene Tuin elke dag verschillende groene én duurzame tips. Ambassadeur Janouk Kelderman: “Door het aanleggen van een groene of zelfs natuur ondersteunde tuin, draag je niet alleen bij aan het vergroten van de biodiversiteit, maar maak je het ook voor jezelf veel leuker. Je zult genieten van al het moois dat groeit en bloeit, van het gekwetter van de vogels of van het rustgevende gezoem van hommels en bijen. Wellicht kun je zelfs snoepen uit eigen tuin! Daarnaast zorgt het voor een prettigere en koelere leefomgeving.” Tips Groene Tuinen: https://weekvandegroenetuin.nl/tips/#1

INFO Weblink: https://www.atlasleefomgeving.nl/nieuws/groene-omgeving-begint-in-je-tuin

2024: jaar van de kokerjuffer

Nationale Waterdiertjes Telling 2024

In 2024 kun je weer helpen met het in kaart brengen van de biodiversiteit van de Nederlandse wateren door waterdiertjes te tellen en je waarnemingen door te geven op waterdiertjes.nl. Dit jaar zetten we één van deze waterdieren extra in het zonnetje: de kokerjuffer, de larve van de schietmot. Deze beestjes vertellen ons niet alleen iets over de waterkwaliteit, maar zijn ook ontzettend leuk om te vangen omdat ze prachtige kokertjes bouwen.

Van kokerjuffer tot schietmot

Info weblink: https://www.waterdiertjes.nl/waterdiertjes_folder.pdf of https://nieuws.waterdiertjes.nl/2024/02/16/2024-jaar-van-de-kokerjuffer/

Derde editie Insect van het Jaar van start

Vorige week berichtten we al over de Jaarlijkse Insectenverkiezing 2024

24-MRT-2024 – De insectengekte is weer uitgebroken! Vanaf vandaag vindt de derde editie van de Insect van het Jaar-verkiezing plaats. Ook dit jaar strijden vijf bijzondere inheemse insecten – elk bijgestaan door een BN’er – om de felbegeerde titel. Het publiek kan tot 12 april stemmen via Insectvanhetjaar.org. De verkiezing draagt bij aan het populairder maken van insecten onder het brede publiek.

Stemmen maar! Iedereen kan tot het middaguur op 12 april via Insectvanhetjaar.org stemmen op een van de vijf kanshebbers. Op deze website is meer informatie te vinden over de verschillende insecten die meedingen naar de titel. De bekendmaking van de winnaar vindt op 14 april plaats tijdens een live radio-uitzending van Vroege Vogels vanuit Naturalis.

De vijf kanshebbers:

Omdat insecten zelf niet zo goed kunnen zeggen hoe interessant ze zijn, hebben de volgende vijf kanshebbers ieder een enthousiaste bekende Nederlander die optreedt als ambassadeur.

Reuzenertswesp – Leucospis dorsigera – bijgestaan door journalist en presentator Merel Westrik. Deze wesp heeft geen angel, maar een legbuis die over haar rug opgeborgen ligt en die ze door hardhout kan boren door haar lichaam als het ware uit te klappen.

Veldkrekel – Gryllus campestris – met presentator en schrijver Maurice Lede als ambassadeur. Als een mannelijke veldkrekel een vrouw zoekt, maakt hij een podium bij de ingang van zijn holletje en gaat daar zingen door zijn vleugels over elkaar te wrijven.

Veldwespwaaiertje – Xenos vesparum – gesteund door actrice en zangeres Babette van Veen. Een bizar beestje dat samen met een wespenlarve groot wordt: daar zit ze in. De wijfjes blijven daar hun hele leven en kunnen ervoor zorgen dat de wesp waarin ze wonen maanden oud wordt, in plaats van weken.

Kuststeenspringer – Petrobius brevistylis – gepromoot door cabaretier en radiomaker Dolf Jansen. Een oerinsect dat ontstond voordat vleugels evolueerden en dat zijn sprieten kan afbreken om te ontsnappen. Die groeien daarna weer aan.

Klimopkevercicade – Issus coleoptratus – vertegenwoordigd door kunstenares en schrijver Tinkebell. Vooral de jonkies van deze cicade zijn bijzonder: ze hebben wasdraden aan hun achterste waardoor de suikerrijke ontlasting niet blijft plakken en ook tandwielen tussen hun heupen om goed gericht te springen. I

NFO-weblink: https://insectvanhetjaar.org/verkiezing/

Invasieve soorten in Nederland

Weblink: https://www.floron.nl/tuinernietin/materialen-downloads

In elk jaargetijde, nieuwe waarnemingen in de Natuurtuin. Afgelopen week bijna -elke dag van de week- wel een Natuurmoment maar: Kom ook eens op zaterdagmorgen naar de Natuurtuin Opzoek gaan naar natuurfenomenen.

We zitten aan het begin van het kwartaalseizoen de LENTE, in het begin van het Jaar 2024 Opzoek naar: Nieuwe ‘natuurontdekkingen’ in de Natuurtuin ‘De Robbert’ Samen ontdekken we meer! Tot de volgende keer

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.

NATUURJAAR 2024-09 maart: Lente in de Natuur en -Tuin ‘De Robbert’.

Vandaag: LENTE maart 2024: Deze week in de NTR vogelzang: Paardenbloem, Kunstwerk Madeliefjes, Bonte spechten, Verkiezing ‘insect van het jaar’ 2024 en de Vogelspotcast zorgt ervoor dat je vanaf nu wat vaker omhoog kijkt!

Zaterdag (2024-03-23), Het is LENTE: Wanneer de zon loodrecht boven de evenaar staat begint bij ons de lente. De astronomische lente begint op het noordelijk halfrond meestal op 20 maart. De meteorologische lente begint op 1 maart. Het jaargetijde Winter is achter ons.

Vanmorgen als ik de Natuurtuin binnen stap is Stan al aanwezig in gesprek met onze ‘vaste vroege’ bezoeker. Het eerste wat me opvalt is de groene zweem van de bladontplooiing van verschillende struiken. Vele frisse tinten groen zijn te bewonderen en die zijn de komende tijd nog veel meer te bewonderen. Ook steeds meer Amfibieën zie ik deze morgen rond springen en zwemmen. De kikkerdril in het water van de verschillende poelen is door de zon opgewarmd en tot ontwikkeling gekomen. Zie vele ontelbare Kikkerlarfjes zwemmen, regelmatig keren ze terug naar de ei klomp waar ze nog steeds van snoepen. Tijdens de ronde vallen de eerste gele Paardenbloemen op in het gras.

Waar groeit het?; Paardenbloem tref je overal op droge tot vochtige vruchtbare bodems, in graslanden, bermen en gazons aan.

!Pluk je dit kruid (en gelijk welk ander wild kruid) niet in beschermde natuurgebieden of publieke bossen. En zelfs waar plukken mag, pluk je nooit meer dan ⅓ van de plantenpopulatie op een bepaalde plek.

Wanneer groeit en bloeit het?; De plant kan het hele jaar door bloeien, maar de meeste bloemen vind je vanaf eind maart tot half mei.

Hoe herken je het?; Paardenbloem heeft een forse penwortel en de bladeren zitten in een wortelrozet bij elkaar. Paardenbloem heeft grote veerdelige iets ‘wollig’ behaarde of kale bladeren. Uit het rozet ontspringt een holle, gladde en bladerloze stengel. Aan het uiteinde van elke stengel staat één bloemhoofdje. De bloemhoofdjes bevatten een groot aantal gele lintbloemen. Als de paardenbloem is uitgebloeid, herken je de plant makkelijk aan de pluizenbollen. Deze pluizenbollen bestaan uit allerlei parachuutjes met onderaan het zaadje.

Waarom is het nuttig?; Paardenbloemen zorgen in de tuin voor ongelooflijk veel leven. In het voorjaar zorgen ze voor een waar stuifmeel- en nectarfeest voor heel wat insecten. Verschillende dagvlinders waaronder de atalanta, kleine vos, citroenvlinder en dagpauwoog komen smullen van de paardenbloem. Daarnaast komen heel wat honingbijen en wilde solitaire bijen zoals het roodgatje en de asbij op bezoek. En dan hebben we het nog niet gehad over zweefvliegen, lieveheersbeestjes, kevers, wantsen die allemaal langs de paardenbloem durven passeren. Dringend tijd dus om de paardenbloem te omarmen in de tuin!

Madeliefje

Het werk van Esmée Winkel is bovenal een ode aan het madeliefje, die in al haar facetten te zien is. Met een ruime meerderheid aan stemmen is het madeliefje (Bellis perennis) vorig jaar juni verkozen tot onze Nationale Bloem. Het witte bloempje met het gele hart, in de volksmond wel meizoentje genoemd, had de voorkeur boven de pinksterbloem, het fluitenkruid, de wilde kievietsbloem en de paardenbloem. Meer dan 53.000 mensen hebben hun stem uitgebracht. Botanisch kunstenaar Esmée Winkel heeft het madeliefje nu vereeuwigd in een schilderij. Dit is het officiële kunstwerk van onze Nationale Bloem en vanaf nu te zien in Teylers Museum in Haarlem. Het werk van Botanisch kunstenaar: Esmée Winkel en https://www.esmeewinkel.nl/Available.html https://www.esmeewinkel.nl/Portfolio.html

Als ik vanmorgen tijdens de vogeltelling richting het Bijenlab loop hoor ik de Kleine bonte specht koppen teggen de boomstam. Het geluid tijdens het hakken lijkt op een ratelende naaimachine. Heel duidelijk regelmatig en snel repeterend komt het geluid naar me toe tussen al het gekakel van andere vogelgeluid in de omgeving, Het is LENTE elke vogel zingt mee!.

De kleine bonte specht is de kleinste specht in Nederland, niet veel groter dan een huismus. Ze klimmen behendig tegen boomstammen op en neer om voedsel te zoeken. In de broedtijd (vanaf maart) maar ook in de nazomer laten ze een kenmerkend “kie-kie-ki-ki-ki-ki-ki” horen. Info: klik op de weblink: https://www.vogelbescherming.nl/ontdek-vogels/kennis-over-vogels/vogelgids/vogel/kleine-bonte-specht

Verkiezing ‘insect van het jaar’ 2024.

Vanmorgen is tijdens de radiouitzending van Vroege Vogels de lijst ‘insect van het jaar’ gepresenteerd. Na de verkiezing van de waterschorpioen en de wc-motmug wordt het dit jaar weer spannend, welk insect gaat er dit jaar met de titel ‘insect van het jaar’ vandoor? Insectenonderzoeker Aglaia Bouma van Naturalis maakt de genomineerden bekend. Dit zijn de kanshebbers van L. naar R.: Reuzenertswesp – Leucospis dorsigera, Kuststeenspringer – Petrobius brevistylis, Reuzenertswesp – Leucospis dorsigera, Veldkrekel – Gryllus campestris en Klimopkevercicade – Issus coleoptratus.

Onderzoekers van Naturalis, EIS kenniscentrum insecten en Taxon Expedities hebben op basis van honderden inzendingen deze shortlist gekozen. Ze selecteerden hun favoriet uit de lijst en zo zijn de vaakst gemarkeerde insecten op de shortlist terechtgekomen. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat er -behalve misschien de veldkrekel- bijna geen één van de op de shortlist gezette insecten bekend is bij een groot publiek. “Een vlinder of een hommel, dat kennen mensen wel, maar wij vinden het juist leuk om aandacht geven aan de wat minder aaibare insecten. Die kunnen net zo speciaal zijn” zegt Bouma trots. Kanshebbers ‘insect van het jaar’ stem nu! Klik op de weblink: https://www.bnnvara.nl/vroegevogels/artikelen/genomineerden-insect-van-het-jaar-bekend

De Vogelspotcast zorgt ervoor dat je vanaf nu wat vaker omhoog kijkt!

Wereldrecordhouder vogels kijken Arjan Dwarshuis gaat wekelijks op vogelsafari met jeugdvriend Gisbert van Baalen, die nog geen kraai van een ekster kan onderscheiden. Samen ontdekken ze de meest uiteenlopende vogelsoorten, aangevuld met veel beginnersvragen en mooie anekdotes. Van de meest spannende natuurgebieden tot het park waar je dagelijks doorheen wandelt.

DE VOGELSPOTCAST: zorgt ervoor dat je vanaf nu wat vaker omhoog kijkt! Wereldrecordhouder vogels kijken Arjan Dwarshuis gaat wekelijks op vogelsafari met jeugdvriend Gisbert van Baalen, die nog geen kraai van een ekster kan onderscheiden. Samen ontdekken ze de meest uiteenlopende vogelsoorten, aangevuld met veel beginnersvragen en mooie anekdotes. Van de meest spannende natuurgebieden tot het park waar je dagelijks doorheen wandelt.

Na een reeks van Podcast luistermomenten in tal van natuurgebieden gaat het team van de Vogelpodcast het museum in. Kijken naar schilderijen waar jaren en eeuwen nauwkeurig vogelsoorten geschilderd zijn. Welke soorten en hoeveel vogels zijn er op de schilderen te zien. Klik op de link voor een museum bezoek: https://podcastluisteren.nl/pod/De-Vogelspotcast

We zitten in het kwartaalseizoen de LENTE, in het begin van het Jaar 2024 Opzoek naar: Nieuwe ‘natuurontdekkingen’ in de Natuurtuin ‘De Robbert’ Samen ontdekken we meer! Tot de volgende keer

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.

NATUURJAAR 2024-08 maart: Lente in de Natuur en -Tuin ‘De Robbert’.

Vandaag: LENTE maart 2024: Deze week in de NTR: Vlinderwaarschuwing code oranje, Tjiftjaf verdedigen hun Territorium, Beleef de Lente 2024, Onze weidevogels, hoe gaat het er NU mee? en Nationale Bijentelling 2024 Info bericht.

Zaterdag (2024-03-17), Het weer in de tweede week van de lente, was wisselend met regelmatig regen. De uitschieter was -donderdag- waar een zonnige dag werd voorspeld, gelijk werd code ‘oranje’ aangegeven, voor een goede vlinder dag.

Vlinderwaarschuwing: code oranje in heel het land

**De eerste Dagvlinders**, komen tevoorschijn

De Vlinderstichting 14-MRT-2024/ – Er zijn al vlinders gezien dit jaar. Op zonnige dagen waren vooral vlinderoverwinteraars actief. De weersverwachting voor 14 maart spreekt van lenteachtige temperaturen en veel zon. Als de verwachting uitkomt, zal vandaag de eerste echte vlindertopdag worden en zullen grote aantallen en zeker 10 soorten dagvlinders worden gemeld. Voor het hele land geldt code oranje. U bent gewaarschuwd!

Lees de Vlinderwaarschuwing: https://www.naturetoday.com/nl/nl/nature-reports/message/?msg=32041

De gehele week hoor ik bij bezoeken van verschillende natuur/vogelgebiedjes opvallend veel vogelzang. De gevederde vrienden zetten overal hun territoria uit en verdedigen deze stukjes. Vanmorgen hoor en zie ik de zelfde strategie. Het Nijlganzen paar in de Natuurtuin probeert steeds het gekraakte nest van de Zwarte kraai in bezit te houden. In het Berkenbosje zie ik Roodborstjes achter elkaar aanvliegen. Ook ander kleine zangertjes zie je een leefgebiedje verdedigen. De Kool- en Pimpelmezen zijn druk bezig rondom en in de Nestkastjes.

**Tjiftjaffen verdedigen hun territorium**

Territorium betekenis: Gebied waarover een organisme de macht heeft. Kan dienen als jachtgebied, maar ook als gebied om jongen groot te brengen. Dieren bakenen hun territorium af met geursporen of met geluid.

Het voorjaar is hét moment om vele vogels te horen fluiten. Zodra je een voet buiten zet, merk je op dat er een heus vogelconcert aan de gang is. Die vogelzang klinkt voor ons ontspannend en rustgevend, maar de vogels zelf horen iets compleet anders. Vogels zingen immers om een duidelijke boodschap mee te geven aan hun rivalen: “Dit is mijn territorium, dus jij vliegt eruit”. Vogels in hun territorium, klik op de weblink: https://www.vogelbescherming.nl/actueel/bericht/vogels-in-hun-territorium

BELEEF DE LENTE Start seizoen 2024

Welkom bij het nieuwe nestkasten seizoen Beleef de Lente 2024. De kerkuilen zitten al dagelijks samen in de kast. Ze lijken er zin in te hebben. Waarschijnlijk is dit hetzelfde paar als van vorig jaar. Ook benieuwd? Neem een kijkje via de webcam in de nestkast.

Het is nog rustig bij de nestkast, maar de koolmezen zitten momenteel zeker niet stil: voordat de nestbouw begint moet er namelijk eerst een geschikt territorium worden bemachtigd om in te broeden. Koolmezen proberen hun territorium onder andere te verdedigen door te zingen. Vandaag gaat de camera bij het nest van de Visarend online!

Beleef de Lente: https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/filmpjes/bekijken/start-seizoen-2024

https://www.vogelbescherming.nl/beleefdelente/blog/lezen/tuuduu-tuuduu-tuuduu-deze-plek-is-van-mij

De weidevogels buitelen weer boven de “groene’ weilanden.

Onze weidevogels, hoe gaat het er NU mee?

In het voorjaar keren de weidevogels vanuit hun overwinteringsplekken in Afrika en Zuid-Europa terug naar Nederland. Meestal arriveert de grutto als eerste, soms eind februari al. De kievit, tureluur en scholekster volgen snel daarna. De kievit blijft hier overigens steeds vaker het hele jaar vanwege de milde winters. In de tweede helft van maart verwelkomen we ook de kemphanen.

Nederland was lange tijd weidevogelhoofdstad van de wereld. De omstandigheden waren optimaal: open landschap, bloemrijke weides met veel insecten voor de kuikens en drassig grasland waar weidevogels gemakkelijk bij hun voedsel kunnen komen. Niet voor niks broedt maar liefst 90 procent van alle grutto’s in Noordwest-Europa bij ons. Maar sinds de jaren 70 nemen de aantallen steeds verder af. Toen 120.000 gruttoparen, nu minder dan 40.000 paartjes. Bij kieviten, tureluurs, scholeksters en wulpen zie je vergelijkbare afnames.

Weblink weidevogels: https://www.natuurmonumenten.nl/dieren/weidevogels

BIJENTELLING 2024 Alvast een kijkje in de informatie voor de aankomende

Nationale Bijentelling 2024: 15 t/m 24 april!

Ook dit jaar roepen we heel Nederland op om een half uur bijen te tellen in de tuin, op het balkon of op een groene plek in de buurt. Ditmaal geen weekend maar een tiendaagse telling! Doe je ook mee?

Waarom bijen tellen?

Hoe meer we over bijen weten, hoe beter we de bij kunnen helpen. Daarom vragen we iedereen om mee te doen aan dit landelijk bijenonderzoek. In Nederland komen bijna 360 bijensoorten voor. Ruim de helft daarvan is bedreigd.
Bijen zijn belangrijk voor bestuiving. “80% van onze eetbare gewassen en bijna 90% van onze wilde planten worden bestoven door bijen en andere insecten”, aldus Koos Biesmeijer, bijenexpert bij Naturalis.

Weblink Tel mee: https://www.nationalebijentelling.nl/ Download het Bijengidsje: https://www.nationalebijentelling.nl/wp-content/uploads/2023/03/Bijengidsje-2023.pdf

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.

NATUURJAAR 2024-07 maart: Maart in de Natuur en -Tuin ‘De Robbert’.

Vandaag: LENTE maart 2024: Deze week in de NTR: Uitbundige VOGELZANG, Tjiftjaf gehoord, Vlinderstichting beschermingsfonds, Koolwitjes in de klas, Wat zie je door de microscoop, Vlindervleugels, Amfibieën komen uit winterslaap en Uitslag: Mollen tellen 2024.

Zaterdag (2024-03-07), Het is even geleden, maar nu weer een stukje voor het NATUURJAAR. Door twee zaterdagen achtereen de jaarbijeenkomsten bezocht, die van het Natuur Historisch Genootschap en de Jaarlijkse dag van de Vlinderstichting. Zo’n dag met veel lezingen en contacten en de laatste instructie voor een nieuw teljaar voor de monitoring waarnemingen.

De TJIFTJAF GEHOORD!

Vandaag weer de vogeltelling en de natuurontwikkelingen in de Natuurtuin monitoren. De lente is in volle bloeiende Slee- en Meidoorns, in de luwte in het bos zien we de bladontplooiingen en de voorzichtige bloei van Speenkruid. In de uitloper van de Grote poel zien we de ‘Kikkerdril klompen’ drijven aan de wateroppervlakte. Ook de vogelzang is op gang gekomen. De opvallendste zanggeluiden die we horen zijn Vink, Zanglijster en de ‘lachende’ roep van de Groene specht. Als we even later bij het bijenlab staan horen we de ‘twistende’ zang van de eerste Tjiftjaf, die ik even later aan ‘vink’ op de soortentellijst.

Op zaterdag 4 maart was onze jaarlijkse Landelijke Dag. Dé ontmoetingsdag voor donateurs van De Vlinderstichting en iedereen die van vlinders (en libellen) houdt. Maar liefst 650 mensen waren naar Wageningen komen. Daar werden zij niet alleen getrakteerd op interessante presentaties en mooie films, maar ook op door de medewerkers gebakken taart. Jammer voor de ruim honderd mensen die online meekeken, dat zij die moesten missen. De burgemeester van Wageningen, Floor Vermeulen, en Arthur Mol, rector magnificus van Wageningen Universiteit, waren gekomen om de jarige Vlinderstichting te feliciteren. En de winnaar van de gedichtenwedstrijd werd bekendgemaakt.

Vlinderstichting-beschermingsfonds

De Vlinderstichting beschermt al 40 jaar vlinders en libellen. Wij vinden dat zij overal waar ze in de natuur thuishoren ook daadwerkelijk moeten voorkomen. Maar het gaat niet goed met ze. Het net opgerichte Vlinderstichting-beschermingsfonds moet vlinder- en insectensterfte tegengaan. Het fonds combineert een mensgerichte aanpak, ecologisch vakmanschap en een aanpakkersmentaliteit. Wij willen dóen! Klik op de Link: https://www.vlinderstichting.nl/beschermingsfonds

Koolwitjes in de klas daar kan geen boek tegenop!

Op de Natuurmarkt tijdens de vlinderjaardag staat een stand met Koolwitjes.

**Koolwitjes** Imago’s, rupsen en poppen **overzicht** stand opstelling

Vlinders in de klas: een unieke ervaring! Vlinders in de klas: een unieke ervaring! Echte vlinders in de klas? Dat kan met het kweekpakket van De Vlinderstichting. Je ontvangt een pakket met meerdere eitjes, rupsen én poppen van het groot koolwitje. Deze kun je in de klas (of bij de buitenschoolse opvang) opkweken tot vlinders. Leuk om te doen en onvergetelijk voor de kinderen! “Leuk om ze vrij te laten met de kinderen, al die gezichtjes vol verwondering als de vlinders wegvliegen.” Iedereen kan koolwitjes bestellen. De koolwitjes zijn via De Vlinderstichting verkrijgbaar en worden met de post verstuurd gedurende de periode maart-september.Weblink: https://www.vlinderstichting.nl/koolwitjes-in-de-klas/

WAT ZIE JE? Kijk door de microscoop

Als je door de microscoop kijkt naar een stukje vleugel van de Grote weerschijnvlinder zie je schubben. Hoe is de opbouw van een vleugel; kleur, weerbaarheid en vorm?

OPBOUW VAN VLINDERVLEUGELS

Vleugelschubben; Lepidoptera betekent ‘schubvleugeligen’. Een deel van de lichamen en de vleugels van vlinders en nachtvlinders zijn bedekt met schubben, voor hulp met vliegen, geluidsarm vliegen, waterafstotendheid en voor de kleur. Schubben kunnen allerlei vormen hebben, zoals haarvormig, ovaal/langwerpig of dakpanvormig. De schubben kleuren door melanine, die zwarte en bruine kleuren veroorzaken, maar blauw, groen, rood en iriserend worden meestal niet door pigmenten veroorzaakt maar door de microstructuur van de schubben. Klik op de weblink: https://www.vlinderstichting.nl/vlinders/alles-over-vlinders/detailfoto-s-van-vlinders/ en https://www.naturetoday.com/nl/nl/nature-reports/message/?msg=18317

Amfibieën komen uit winterslaap,

Door hoge temperaturen en een vroeg voorjaar hebben onze amfibieën de lente al vroeg in hun bol. RAVON organiseert vanaf 23 februari tot en met 10 maart de Landelijke Kikkerdriltelling!

**Opstelling langs de rijbaan**, bescherming voor de amfibieën.

Door de hoge temperaturen is de paddentrek dit jaar extra vroeg begonnen. De padden – die je mooi van lelijkheid, zou kunnen noemen – laten zich massaal zien. De grote ogen van de pad zijn het meest fotogeniek. Een close-up van een pad is daarom een goede optie. En handig voor de fotograaf: ze zijn bepaald niet schuw. Bij een hoge luchtvochtigheid, weinig wind en een temperatuur van boven de zes graden, komen de padden massaal tevoorschijn. Dat is doorgaans in maart, maar door de warme februarimaand komen de padden nu al op gang. Vanuit de bossen trekken de padden naar waterpartijen waar gepaard gaat worden. Ze steken daarbij diverse wegen over en dat is natuurlijk niet zonder gevaar. Als je padden wilt fotograferen is het nu de juiste tijd, bovendien kun je ze een handje helpen door ze veilig naar de overkant van de weg te brengen.

De trek vindt vooral plaats na zonsondergang. Je zult in de meeste gevallen dus met kunstlicht moeten fotograferen. Het gebruik van flitsers levert vaak nogal harde schaduwen op. De koplampen van je auto of een zaklamp kunnen je van dienst zijn. Let daarbij wel op dat je geen padden overrijdt. Als je geluk hebt, beginnen sommige padden al bij het laatste daglicht aan hun tocht. Kies een zo laag mogelijk standpunt om padden te fotograferen. Als je camera op de grond staat (of bij een zachte ondergrond iets is ingegraven) kun je de pad recht in zijn ogen kijken.

MOLLEN TELLEN 2024 Mollentelling: 80.000 molshopen

Onlangs was de Mollentelling veel aandacht voor de mol, meer tellers dan vorig jaar. Zoogdiervereniging tevreden met de aandacht die het bijzondere dier dit jaar kreeg.

De mollentelling geeft inzicht in de verspreiding van Mollen in Nederland. Door ieder jaar opnieuw te tellen, worden ook ontwikkelingen in deze verspreiding zichtbaar. De 4000 tellers gaven dit jaar in totaal zo’n 80.000 waarnemingen van molshopen door. Het aantal hopen komt ongeveer overeen met dat van 2023, maar er waren minder tellers en werden minder verschillende locaties met molshopen doorgegeven. Dat wil niet zeggen dat er per definitie ook minder mollen zijn, aldus de Zoogdiervereniging.

**Mollentelling 2024** Een overzicht van de waarnemingen tijdens de Mollentellingen van 2023 (links) en 2024 (rechts). © Zoogdiervereniging

We zitten in het kwartaalseizoen de LENTE, in het begin van het Jaar 2024 Opzoek naar: Nieuwe natuurontdekkingen’ in de Natuurtuin ‘De Robbert’ Samen ontdekken we meer! Tot de volgende keer

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.