Deze Week September 2020

Zaterdag 26 september 2020

Lijsterbes en Hop
Lijsterbes en Hop

Zaterdag 26 september 2020: De regen is net gestopt. Herfstig weer. Alles lijkt nat, maar dat is schijn. Wanneer ik een schop in de grond steek bij de ingang, blijkt de bodem op een paar centimeter diepte kurkdroog. Terwijl onderzoeker Will zijn vogelronde maakt stap ik gewapend met waadpak en stokzaag de grote poel in. Nog een keer de bladeren van de opnieuw uitgelopen tuinwaterlelie afsnijden. De derde keer dit seizoen. De leliebladeren zijn een stuk ieler dan toen ik de plant voor het eerst snoeide. Het lijkt er op dat hij nu aan het verzwakken is. Volhouden maar.

Maaisel: Ik gooi de leliebladeren op de wal en hark het rietmaaisel bijeen dat daar sinds vorige week ligt te drogen. In totaal gaan 7 kruiwagens riet naar de takkenhoop in het berkenbosje. Wil gaat aan de slag in de testcirkel (“petrischaal”) in de zuidelijke strook. Hij brengt het maaisel naar de takkenhoop in het elzenbosje. De maaiselhoop buiten de poort is door de aannemer van de gemeente opgehaald.

Brand: Afgelopen week hebben kwajongens de houtwal aan de westkant in brand gestoken. De brandweer heeft het geblust en heeft de houtwal uit elkaar moeten trekken om het vuur uit te krijgen. De half verkoolde resten liggen nu verspreid over het grasland ten westen van de natuurtuin. Binnenkort ruimen we de rommel op. Volgend voorjaar kan de aannemer dan weer met de maaimachine vooruit. Het zal nog een tijdje duren voor dat we genoeg materiaal hebben om de houtwal weer helemaal te herbouwen. Gelukkig heeft de gemeente het toegangshek tot het grasland afgesloten. Zo ontstaat er hopelijk geen doorloop voor wandelaars en honden.

Stans' criminele carrière: Ik was al een passend gevangenispak aan het uitzoeken, maar mijn criminele carrière lijkt voorbij voordat hij begonnen is. Na een gesprek met de Officier van Justitie is duidelijk dat er geen straf wordt opgelegd en dat de uitgezette imker schade aan zijn spullen moet onderbouwen. Schade die kan worden bewezen zal door ex(?)crimineel Stan worden vergoed. Tegenwoordig beoordelen we de activiteiten in de natuurtuin (ook die van onszelf) regelmatig of ze voldoen aan de doelstellingen (natuurherstel en natuuronderzoek). Zo voorkomen we belangentegenstellingen en problemen met mensen waar niet mee is samen te werken.

Steenmarter (Martes foina)
Steenmarter (Martes foina)

Steenmarter en Bunzing: Thuis controleer ik de filmpjes op de wildcamera. Naast een konijn, een merel en een ekster loopt 's nachts ineens een nieuwsgierige marter. Hij of zij loopt recht op de camera af, snuffelt even en gaat verder. Een dag later springt weer een marterachtige door het beeld. Heel even staat die stil. Lang genoeg om een screenshot te maken en eens goed te bekijken. Het lijkt wel een Bunzing. Die hebben we al eens eerder op de camera gehad. Maar een Bunzing en een Marter op dezelfde locatie, zo kort achter elkaar? Bijna niet te geloven. Ik stuur de foto's en naar waarneming. nl en de app-groep van natuurtuinvrienden. In de app-groep komen we er niet echt uit. Maar de admin van waarneming.nl weet het zeker: De natuurtuin wordt (vreedzaam?) gedeeld door minstens 2 jagers, een Steenmarter (https://youtu.be/Gvr1Uv_mXpE) en een Bunzing (https://youtu.be/RUAkaN10r3E).

Zaterdag 19 september 2020

hooiwerk op de graslandjes
hooiwerk op de graslandjes

Zaterdag 19 september 2020: Fris met een blauwe lucht. Mooi nazomerweer, maar nog steeds droog en voor een voormalig moeras veel te droog. In de zuidelijke poel staat geen water meer, net als in de kleine noordelijke poel. De grond op de hogere stukken in de natuurtuin is aan het uitdrogen.

Na de graslandjes de ruigtestroken: De graslandjes zijn gemaaid en het maaisel ligt buiten de poort. Volgens plan hebben we een aantal stukken niet gemaaid omdat dat beter is voor de insectenbevolking. Dinsdag heb ik met de messenbalkmaaier de strook buiten de natuurtuin en de ruigtestrook langs de container gemaaid. Vandaag pakken we een stuk rietkraag bij de grote poel en een stuk bij de zuidelijke poel aan. Voordat we maaien halveren we de rietstengels met de accuheggenschaar. Zo zijn de stengeldelen die we moeten opruimen veel korter en makkelijker te hanteren.

Lijsterbessen: Onderzoeker Will is terug van zijn vakantie-expeditie naar Denemarken. Hij heeft allerlei vakantieverhalen en we lopen meteen een vogeltelrondje. De lijsterbessen aan de zuidkant van de bosjes zijn grotendeels leeg gegeten door de vogels. Aan de schaduwrijke noordkant hangen de boompjes nog vol. Wil en Rinus beginnen het maaisel van de stroken weg te harken. Onderzoeker Will staat er bij met zijn net en hoopt onder het droge maaisel nog bijzondere wantsen te vinden.

rietveld
rietveld

Lekke band: Ik pak de messenbalkmaaier en maai de gekortwiekte rietstrook langs de grote poel. Ik maai een afgeplagd stuk in de zuidelijke strook (door de vele late bloeiers hadden we die nog niet gemaaid). Dan moet ik stoppen. Ook de messenbalkmaaier heeft een lekke band. Ik ga Rinus en Will helpen. In korte tijd harken en kruien we het maaisel weg. Tijd voor de koffie.

Stans' criminele carrière: Er wordt volop gekletst en (vakantie)ervaringen uitgewisseld. Onderzoeker Will heeft een Gekraagde roodstaart gezien. Een bijzondere vogel die we nog niet op de lijst hadden. Ik vertel ter lering en vermaak het verhaal van de imker die in de natuurtuin actief was. Vanwege ontoelaatbaar gedrag hadden we hem de deur gewezen. De imker bleef zitten waar hij zat en beklaagde zich bij iedereen over het onrecht hem was aangedaan door ons. Uiteindelijk probeerde hij ons en de gemeente zelfs te misleiden door te doen alsof zijn bijen verhuisd waren en ze stiekem weer terug te zetten. Na waarschuwingen heb ik de vliegopeningen van de kasten dichtgemaakt, zodat hij geen andere keus had dan te vertrekken. Van de schrik vergat hij honderden euro's aan materiaal van de natuurtuin terug te geven. Boze imker deed in plaats daarvan aangifte van vernieling en claimt een dikke duizend euro schade. Dankzij die aangifte mag ik komende week bij een officier van justitie mijn misdrijven verantwoorden. Dat gaat een interessant gesprek worden.

Maaisel ophalen: Intussen is parttime helper Hester binnen gekomen. Nog meer gezelligheid en uiteindelijk staan we allemaal de nieuwe ligfiets van Hester te bewonderen. We zijn ruim op tijd klaar met de klussen. Maandag zal ik de gemeente vragen of ze de berg maaisel willen laten ophalen. Het maaisel van de ruigtestroken kunnen we kwijt op de houtstapels in de bosjes en misschien op de houtwal aan de westkant van de tuin.

bosrand
bosrand

Wildcamera: De wildcamera heeft een weekje bij een dode houtduif gestaan. Er staan leuke vangsten op. Een vos (https://youtu.be/gltAEinDFO0) neemt een paar hapjes van de duif. Blijkbaar heeft hij niet zo'n honger want het meeste laat hij liggen. Een marter (waarschijnlijk steenmarter) (https://youtu.be/Y_RV5-FMsgM) jaagt vlakbij op diertjes in de strooisellaag. Hij negeert de duif. Zo niet een egel (https://youtu.be/Y_RV5-FMsgM). Hij scharrelt wat rond en blijft dan als gehypnotiseerd staan snuffelen aan de duif, zonder verder iets te doen. Waarom? Er gebeuren rare dingen in de natuurtuin.

Zaterdag 12 september 2020

hooiwerk op de graslandjes
hooiwerk op de graslandjes

Zaterdag 12 september 2020: Afgelopen maandag en dinsdag hebben we met drie mensen telkens een paar uurtjes maaisel opgeruimd. De stapel buiten de poort begint aardig te groeien en er gaat nog veel meer bij komen. We hebben allemaal de indruk dat er dit jaar meer biomassa van de veldjes af komt dan in andere jaren. Lijkt mij ook, maar toch weet ik het niet zeker. We zouden het maaisel elk jaar moeten drogen en dan wegen om te kunnen vergelijken. Daar hebben we de middelen niet voor, dus blijft het bij gissen. Het maaisel dat nog op de veldjes ligt is intussen zongedroogd en dat scheelt weer veel kilo's water die we niet hoeven te versjouwen.

Mooi werkweer: We beginnen met pech. Vorige week gaven we onszelf nog schouderklopjes, omdat we zo'n goede banden op de kruiwagens hadden gelegd. Nu staat de rechterband van de hooikruiwagen plat. We hebben geen pomp bij de hand, dus kunnen we volgende week pas naar de oorzaak op zoek. Gelukkig zijn er drie gewone kruiwagens beschikbaar. Rinus, Wil en ik harken en sjouwen dat het een lust is. Het wordt warm vandaag, maar nu is het nog lekker koel. Mooi werkweer.

Gesprekjes: Doordat we relatief kleine kruiwagens gebruiken komen we vaker buiten de poort en komen we regelmatig in gesprek met passerende wandelaars. Een oudere dame is pas in de wijk komen wonen en wandelt elke dag een paar uur in de Bundertjes. We babbelen wat over haar twee hondjes die geduldig in het gras liggen, de wijk, de reeën, kanker, haar overleden man, de uil die ze graag wil zien (ik geef haar weinig kans, maar op de wildcamera hebben we er laatst een gehad) en het plezier dat wandelen in de natuur geeft.

Dode duif: In het berkenbosje ligt een aangevreten lijk van een houtduif. Rondom liggen veren verspreid en een stuk borst is weg. Blijkbaar is de jager (ik denk een sperwer) gestoord tijdens zijn welverdiende maaltijd. Ik doe het lijk in een plastic zak en leg die naast de container. Morgen zoek ik een geschikte plek en leg de dode duif daar met de wildcamera er bij. Dat doen we vaker wanneer we een dood dier in de natuurtuin vinden. Zo krijgen we een steeds beter beeld van de opruimers in de Bundertjes. Naast kleine dieren zoals wespen, vliegen en kevers blijkt vooral de vos die klus graag op te knappen. Laatst hebben we zelfs een steenmarter betrapt die een dood konijntje meenam.

Vogelhuisjes met camera: Buiten de poort lopen we de ecoloog tegen het lijf die bezig is met een vogelhuisjesproject. We hebben hem al eens eerder gesproken. Hij wil vogelhuisjes met ingebouwde camera verspreiden waar geïnteresseerden het broedseizoen kunnen volgen via een app op hun mobiel. Binnenkort horen we er meer van.

Hutten bouwen: Even verderop hebben een paar jongetjes het plan opgevat om een hut te bouwen. Ons maaisel blijkt prima geschikt om hun bouwsel te bekleden en ze rennen met handenvol heen en weer tussen maaiselhoop en hun speelplek. Rinus knoopt een praatje met ze aan en later vraag ik ze om niet te veel maaisel weg te halen, omdat we dan veel extra werk hebben. Dat gaan ze niet doen. Ik vraag ze ook om het gebruikte maaisel later terug te leggen. Dat zullen ze doen.

paddenstoelen op boomstronk
paddenstoelen op boomstronk

Muizen: Komende maandag en dinsdag gaan we 's morgens verder. Als we in dit tempo doorgaan denk ik dat we maandag klaar zijn met het maai- en hooiwerk op de graslandjes. In drie weken afgerond. Als de maaibeurt klaar is, gaan we een paar ruigtes en een bosrand (langs het elzenbosje) kort maken. Rinus roept. Hij heeft iets gevonden. Midden op het grasland liggen drie kleine babymuizen. Kaal en nog blind. We vragen ons af wat we er mee moeten doen. Niets dus. Er is geen ademhaling of hartslag te ontdekken. Misschien is hun nest vernield door de maaimachine en zijn de ouders gevlucht. Ook dat gebeurt. Rinus dekt de drie muisjes af met een handvol maaisel. Vroeg of laat zal een muizenliefhebber ze wel ontdekken.

Zaterdag 5 september 2020

Zwerfafvalgroep trekt de wijk in
Zwerfafvalgroep trekt de wijk in

Zaterdag 5 september 2020: Het lijkt alsof het gaat regenen, zo nu en dan doet het dat ook. Het begin van de ochtend ziet er niet goed uit. Vorige week hebben we de zuidelijke strook gemaaid en vandaag wil ik een groot stuk van de rest doen. Hopen maar dat de regen niet doorzet. Met het maaien balanceren we tussen twee adviezen. Voor het ontwikkelen van de flora, de planten dus, moeten we alle graslandjes kort de winter in laten gaan. Zo wordt de stikstofneerslag tegengegaan en blijft de begroeiing meer open. De beste voorwaarden voor een afwisselende flora. De Vlinderstichting heeft liever dat we stukken niet maaien voor de winter. Veel vlinders (maar ook andere insecten) overwinteren als eitje of rups/larve in en tussen de planten. Daarom laten we dit jaar een aantal stukken ongemaaid overwinteren. Volgend voorjaar worden die stukken als eerste gemaaid, zodat we de bloeiende kruiden tussen de grassen niet kwijt raken.

Congolese kevers:Rinus en Wil gaan het maaisel opruimen in de zuidelijke strook. Voorzitter Kees trekt met de zwerfafvalgroep de wijk in. Ik ben ongeveer halverwege de lage graslandjes wanneer ik de twee keverspecialisten tegen het lijf loop. Ze hebben weer een paar mooie voorbeelden van Congolese kevers meegebracht. Ik ben vergeten de namen te vragen, maar ze zijn er niet minder mooi om. De kevers, felgroene kleine en een grote met een mooi groen/beige tekening zijn door hen zelf opgekweekt. Ze komen niet uit het wild. De larven hebben een laagje humus met half verteerde bladeren van loofbomen nodig en verpoppen zich in een cocon van bijeen geplakt materiaal. De volwassen kevers vragen niet meer dan wat vruchten(sap). Leuk om eens zo'n beestje van de andere kant van de planeet te zien.

Benzine op: Even later begint de messenbalkmaaier te pruttelen en houdt er dan mee op. Geen benzine meer. Bij de container staat nog een jerrycan. Onderweg daarheen kom ik Wil en Rinus tegen die nog steeds maaisel aan het opruimen zijn. We besluiten koffie te gaan drinken. Een mooie onderbreking. De regenachtige bewolking is verdwenen en de zon komt regelmatig door. Het wordt zelfs wat warmer.

Kever uit Congo
Kever uit Congo

Ontspannen werkje: Na de pauze ga ik met een laatste restje benzine naar de maaimachine. Net genoeg om naar de container terug te rijden. Geeft niet, de laatste stukken maai ik volgende week wel. Er is nu genoeg gemaaid om maandag en dinsdag bezig te blijven. Ik blaas de machine schoon met perslucht en help Rinus en Wil met het laatste maaisel van de zuidelijke strook. Met de hooihark maaisel harken in het zonnetje. Een ontspannende bezigheid. De twee afgeplagde stukken zijn nog niet gemaaid omdat daar veel bloemen nu pas in bloei zijn gekomen. Die stukjes maaien we later, zodat de bloembezoekende insecten er nog een paar weken van kunnen profiteren. Rinus heeft energie genoeg over en gaat met de heggenschaar de paden vrij knippen. Ik loop met Wil een rondje en bekijk wat er al gemaaid is en wat we laten staan. Bij de grote poel zijn verschillende grote libellen te zien en boven de veldjes fladderen koolwitjes en andere vlinders. Hopelijk maken ze goed gebruik van de stukken die we niet maaien om eitjes af te zetten.