Zaterdag 25 november 2023

De ochtend begint grijs, grauw en koud. Op buienradar zijn tientallen kleine buien te zien die over trekken. Net als gisteren. Alsof een grote kudde witte schapen over het land trekt. Dat belooft niet veel goeds. Door de nattigheid van de afgelopen weken zijn er niet veel droge plekken in de natuurtuin om te klussen. Dinsdag heb ik met de bosmaaier een ruigte gemaaid bij de houtstapel tussen het wilgenbosje en elzenbosje. Dat stuk ligt dus tussen twee bosjes, maar we beheren het als bosrand. Dat wil zeggen dat we om de paar jaar alles kortwieken en daarna weer laten uitgroeien. Alleen waardevolle boompjes zoals Sporkehout blijven staan. Wilgen en uitgeschoten elzen gaan weg. Zo verandert niet de hele natuurtuin in bos en veel plantensoorten krijgen nieuwe kansen.

Klussen aan de voorkant

Rinus en ik werken aan de buitenhaag aan de voorkant. Ik snoei met de accuheggenschaar de buitenkant en Rinus met de uitschuifbare heggenschaar de binnenkant. Wanneer ik klaar ben, wil ik met de gazonmaaier een smalle strook vlak voor de buitenhaag maaien. Dat gaat niet door. Telkens na het starten loopt de machine een minuutje en houdt er dan mee op. Een paar keer achter elkaar. Door het lange stilstaan zit er waarschijnlijk vocht in de carburateur of zo. Deze week zal ik er naar kijken, maar voor vandaag zit het werk erop.

Bezoek

We gaan net aan de koffie wanneer een stel komt binnenwandelen. Ze zijn pas in de wijk komen wonen en al langer van plan om eens te komen kijken. Onderzoeker Will leidt ze een stukje door de natuurtuin, althans zover als ze zonder laarzen kunnen komen. Naderhand worden ze bij de container nog uitgebreid bijgepraat. Rinus gaat weer verder met de buitenhaag. Ik ruim takken op die zijn blijven liggen aan de noordkant. Ze zijn niet goed op de houtwal gegooid en hangen half in de regenwatersloot.

Frustrerend en mooi

Wanneer we klaar zijn lopen we nog een rondje door de natuurtuin. Het weer is intussen flink verbeterd. De kudde buien is verder getrokken en de zon komt door. We vragen ons af welke gevolgen de langdurig hoge waterstand voor de begroeiing heeft. Ik denk dat veel planten die nu onder water staan zullen afsterven. Dat betekent volgend jaar open plekken waar nieuwe planten zich kunnen vestigen. Aan de andere kant kunnen ook ruigteplanten nu hun slag slaan. Ze kunnen grote oppervlaktes bezetten ten koste van de soortenrijkdom. Alle ontwikkelingen zijn mogelijk en waarschijnlijk zal alles tegelijk gebeuren. Die onvoorspelbaarheid is voor ons als beheerders soms frustrerend, maar eigenlijk ook het mooist.

Zaterdag 18 november 2023

Ik weet niet hoeveel natte records er inmiddels zijn gebroken, maar vandaag regent het tot een uur of tien even niet. Ik haal de wildcamera op in het berkenbosje. Er staan niet veel filmpjes op, maar ik zie dat om acht uur twee reeën zijn langsgelopen. Dat is dus even voordat ik er kwam. Ze zitten nog in de natuurtuin. Even later zie ik er een wegvluchten over de zuidelijke strook. Ik hoor aan het geplons dat er nog een in het wilgenbosje zit, maar ik ga er niet naar zoeken.

Bosmaaier

De natuurtuin ziet er door alle nattigheid uit als een echt moerassig beekdal. Een beetje zoals het oorspronkelijk ook was. Mooi, maar ons groenbeheer wordt er niet makkelijker op. Noodgedwongen zijn we alvast begonnen met een paar winterklussen. Woensdag heb ik met de bosmaaier de lage begroeiing tussen het wilgenbosje en elzenbosje gekortwiekt. Meestal braamstruiken, lang gras en dunne uitlopers. Karweitjes met de lawaaiige bosmaaier doe ik liever doordeweeks in plaats van zaterdagochtend. De buurt wil in het weekend graag rustig wakker worden.

Berkenbosje

Vorige week hebben we aan de noordelijke houtwal gewerkt. Stagiaire Max, Rinus en ik gaan daar nog even mee door. We gaan naar het relatief droge berkenbosje. De takken die vorige week vanaf het pad op de houtwal zijn gegooid worden gefatsoeneerd. We zagen een paar dunne boompjes om en ook die verwerken in de afscheiding. Het is niet veel werk en we kunnen snel aan de koffie. Stagiaire Max trakteert op snoepgoed, vandaag is zijn laatste stagedag. Na een korte pauze gaat Max met Onderzoeker Will mee op jacht naar waterdiertjes. Rinus en ik gaan naar het stuk waar ik met de bosmaaier heb gewerkt. Inmiddels is het opnieuw gaan miezeren.

Bosrand

Het is ploeteren in de modder, maar we houden vol. Boompjes die weg moeten gaan om en de takken sjouwen we naar de houtstapel in het elzenbosje. Dikkere stammen gooien we op de bosbodem als verse aanvulling van het dode hout dat daar al een tijdje ligt. Net als de andere bosranden laten we deze strook hierna een paar jaar met rust. Doordat er ineens veel ruimte en licht is, krijgen verschillende planten en struiken een kans om te groeien. Hierdoor zijn deze bosranden vol verandering met een rijke afwisseling van planten, dieren en andere organismen. Wanneer de bosrand weer is dichtgegroeid met bomen en struiken komen we weer langs met de bosmaaier en begint het weer opnieuw.

Salamanderlarven

We zijn toch nog even bezig met het sjouwen in de modderige bosrand. Het loopt al aardig tegen twaalf uur wanneer we stagiaire Max en Onderzoeker Wil weer tegenkomen bij de container. Ze hebben niet veel bijzonders gevangen, behalve dan enkele larven van salamanders. Dat verbaast me omdat ik dacht dat salamanderlarven binnen een seizoen van waterdier met naar landvorm groeiden. Blijkbaar doen ze dat niet allemaal. Zo blijft de natuur verrassen. We nemen afscheid van Max en spreken af dat hij komende zomer nog eens terug komt. Daarna sluiten we de modderige ochtend af.

Zaterdag 11 november 2023

Het is fris en droog, een beetje guur eigenlijk. Nu en dan komt de zon even door. Geen verkeerd weer om buiten te klussen. Ik loop een rondje, want ik moet op zoek naar een uitvoerbaar karwei. Zoals eerder al gezegd gaat het maaien dit jaar niet meer door. Afgelopen week is er zelfs nog meer water bijgekomen. De houten brug hangt nu in het water. De poelen lopen over en tussen de graslandjes staan de paden blank. In het elzenbosje kom ik een dik konijn tegen. Hij zit bovenop een houtblok tussen de plassen water. Het konijn heeft geen zin in een foto en gaat ervandoor. Ik knip net op tijd om hem vast te leggen. Vanaf de heuvel bij de grote poel zie ik bij de ingang twee reeën weg glippen. Ook al geen zin om te poseren.

Karwei zoeken

Eigenlijk wilde ik vandaag beginnen met de winterklus rondom het wilgenbosje. De noordrand maaien met de bosmaaier en rondom de houtstapel struiken snoeien. We pakken om beurten alle bosranden aan die we daarna weer een paar jaar laten uitgroeien. Zo houden we afwisseling en levendige overgangen. Maar met de hoge waterstanden en de modderige bodem is het geen goed idee om hier te gaan klussen. De noordelijke houtwal biedt betere mogelijkheden. Met het waadpak kan ik in de regenwatersloot staan en de uitlopers van wilgen en zwarte elzen afknippen. Vanaf het lage veldje aan de binnenkant kunnen we niet werken. Rinus en de stagiaires Qvinny, Anouk en Max hebben geen waadpak en zouden tot hun knieën in het water staan. Nu kan iedereen op het wandelpad werken. De afgeknipte takken worden uit de sloot geharkt en verderop vanaf het pad op de houtwal in het berkenbosje geworpen.

Kraai en roofvogel

Het werk schiet goed op en we hebben zelfs tijd om de omgewaaide boom die over de sloot hangt in stukken te zagen. Boven onze hoofden horen we een kraai die een typisch geluid maakt. De kraai is aan het ruziën met een roofvogel. Veel kleiner dan een Buizerd en met een driehoekige staart. Volgende week is Onderzoeker Will er weer, dan kan ik hem vragen of hij de soort kent. Eind van de ochtend zijn alle houtachtige uitlopers gesnoeid en op de houtwal gegooid. Wanneer het droger is kunnen we vanaf de binnenkant met een heggenschaar de groene stengels knippen. Maar nu al is het zicht vanaf het wandelpad een stuk beter. Ondanks de nattigheid hebben we de ochtend goed kunnen besteden.

Zaterdag 4 november 2023

Een rustige herfstochtend. We beginnen met een zonnetje, maar na twaalf uur worden flinke regenbuien verwacht. Het heeft gestormd op zee en daar hebben we hier een staartje van meegekregen. In het wilgenbosje en elzenbosje hebben een paar geringde bomen het tegen de wind moeten afleggen. Onderzoeker Will meldt dat er ook nog een boom om ligt over het pad ten noorden van de natuurtuin.

Paden vrijmaken

Ook qua manschappen is het rustig. De stagiaires hadden zich afgemeld en Rinus zit in de Stiphoutse bossen. Vandaag is het nationale natuurwerkdag en het IVN begeleidt de werkzaamheden daar. Ik trek met onderzoeker Will eerst maar eens naar de boom die over het wandelpad ligt. Het is geen grote, maar de warrige kroon blokkeert het hele pad. We zagen de takken uit elkaar en slepen ze verderop naar een zwakke plek in de houtwal. Wanneer het pad vrij is, laten we de rest van de boom liggen. Deze winter snoeien we de houtwal hier en dan kan de rest van deze boomstam worden opgeruimd. Nu staat de regenwatersloot vol en dat werkt ook niet handig.

Rondje binnen en buiten

Na een kop koffie ruimen we de bomen op die vanuit het wilgenbosje op het grasland zijn gevallen. Het zijn bomen die we jaren geleden hebben geringd om de ondergroei van dit bosje te bevorderen. De stevige zuidenwind heeft ze plat gelegd. Het zijn geen zware stammen, want al aardig verrot. Na dit werkje leg ik nog wat tegels terug die van het insectenlab zijn gewaaid. En daarmee is het herstelwerk gedaan. We nemen de tijd om een ronde binnen en een ronde buitenom de natuurtuin te maken. Onderzoeker Will telt de vogels, ik kijk of er nog bloeiende planten te vinden zijn. Op het eerste gezicht geen enkele, maar hier staan een paar Egelboterbloemen, daar een Gewone hoornbloem en verderop een paar Dagkoekoeksbloemen. En altijd is er wel een takje van een Braam te vinden met een paar bloemen.

Hoe meer je kijkt, hoe meer je ziet

In de regenwatersloot waar we net de boom hebben opgeruimd stroom nog steeds water. De sloot voert vooral regenwater af dat vanuit de woonwijk wegstroomt. Op verschillende plekken in het water groeit Sterrenkroos. Een echte waterplant en dat is eigenlijk opvallend. Nu is er water in overvloed, maar de meeste tijd staat deze sloot droog. Blijkbaar weet de plant goed te overleven wanneer zijn groeiplaats droog valt. Tussen een paar dode plantstengels hangt een klein beigebruin bolletje. Ik herken het als het nest van de Tijgerspin. Die mooie spinnensoort is al een aantal jaren thuis in de natuurtuin. In het kunstig geweven balletje zitten de nakomelingen van de moederspin, klaar voor een nieuw seizoen. We hebben het vaker gezegd en nu weer: hoe meer je kijkt, hoe meer interessante dingen je ontdekt. Terug bij de container zit de zwerfafvalploeg al aan de koffie. Veel tijd om te koffieleuten hebben we niet meer want er is een fiks regengebied op komst. We pakken in en sluiten af, hopelijk droog thuis.