Weekverslag van Stan, januari 2023
Zaterdag 28 januari 2023
IJs en sneeuw zijn verdwenen, het is net boven nul en bijna windstil. Heel wat aangenamer dan vorige week. De kettingzaag is geslepen en we gaan de laatste eik van deze winter omzagen. De boom ligt snel om, daarna zagen we hem systematisch in handzame stukken. Dunne takken gaan in de houtwal en dikkere stammen op stapeltjes in het berkenbosje. We zijn snel klaar. Met de vorige bomen hebben we routine opgebouwd en dit exemplaar is ook nog een stuk kleiner.
Dikke boom
Nu het wilgenbosje en het berkenbosje zijn behandeld zitten de grootste winterklussen er op. We kunnen tevreden aan de koffie. We hebben het over de IVN-bomenwerkgroep, waar Rinus lid van is. Daarna lopen we terug naar de scheve dikke boom op de noordoost hoek buiten de natuurtuin. We vragen ons af of de dikkerd ondermijnd wordt door het stromende water van de regenwaterafvoer. Dat zou jammer zijn. We hebben een meetlint meegenomen en kijken hoe groot de omtrek is. Vier meter twintig. Volgens Rinus niet in de buurt van de dikste van Helmond, maar waarschijnlijk wel de dikste van Helmond Noord. In ieder geval de dikste in de buurt van de natuurtuin.
Berkenzwam
Terug lopen we nog een laatste rondje en zien ineens opvallend verse berkenzwammen (Fomitopsis betulina) op een dode stam. Eentje is erg groot en aan de rand zelfs gelobd. Van onderen bekeken blijkt de zwam inderdaad gelobd, maar ook buren te hebben waardoor de hoeden mooi door elkaar groeien. Berkenzwammen lijken me langzame groeiers. Maar op Wikipedia leer ik dat ze binnen drie tot zes weken volgroeid zijn. Daarna kunnen ze nog maanden blijven zitten voordat ze door kevers en andere organismen zijn afgebroken. De sporen van berkenzwammen zijn zo licht dat ze in tot in de stratosfeer (de luchtlaag tussen de tien en vijftig kilometer hoogte) terecht komen. Zo worden ze over de hele planeet verspreid en komen ze overal voor waar ook berken staan. Het werk van vandaag zit er op en het wordt fris. We sluiten tegen twaalven af.
Zaterdag 21 januari 2023
Het is ijzig koud vandaag. Veel kouder dan buienradar heeft verwacht. De ochtendzon komt niet door de wolken en er waait een guur windje. Het meeste water in de poelen en op de veldjes is bevroren. We moeten in beweging blijven, anders krijgen we het te koud. We lopen een korte inspectieronde. De nieuw geplante boompjes staan er nog allemaal. Bij de houtstapel in het wilgenbosje ligt wc-papier. Iemand heeft blijkbaar hoge nood gekregen. We drinken een kop koffie in de container en sluiten dan af. Als uitzondering geven we onszelf vandaag vorstverlet.
Zaterdag 14 januari 2023
Nat, iets minder nat en dan opnieuw nat. Dat is het weer deze ochtend en de rest van de dag. Voordat de zon opkomt druppelt het al. Bij de natuurtuin lijkt het wat droger te worden. Onderzoeker Will laat per app weten niet door de regen heen te komen. We gaan vandaag ook niet veel doen. Er steekt nog een stuk boomstam over de houtwal. Vorige week waren de accu’s leeg voordat we die helemaal hadden opgeruimd. Hij moet weg voordat het harder gaat regenen. Ik pak de kettingzaag en een vers geladen accu. Eikenhout is zwaar. Ik zaag korte stukken zodat we die makkelijk in een kruiwagen kunnen tillen. Bij de laatste zaagsnede kom ik tegen een verborgen stuk prikkeldraad. Dat is niet goed voor de zaag. De ketting zal opnieuw geslepen moeten worden. Ik sjouw met Rinus de houtblokken naar het berkenbosje. Bij de container staan nog een stuk of tien blokken. Een idee van Rinus. Ze kunnen bij de schoolexcursies als zitplaats dienen. We zetten ze voorlopig op een rij tegen de muur.
Boomplantdagje
Verder met de klus in het berkenbosje. De laatste eik die nog om moet blijft vandaag staan. Het gaat harder regenen en dan is het geen doen om een boom op te ruimen. Gisteren heb ik de bestelde nieuwe bomen opgehaald en die moeten vandaag wel in de grond. Daar is de regen dan weer wel goed voor. We zetten de meeste Wilde appels en Wegedoorns waar de eiken zijn weggehaald, sommigen iets dieper in het bosje. Intussen is ook Wil aangekomen en met ons drieën zoeken we plekken voor de overgebleven boompjes. Bij de noordelijke poel zetten we een Wilde appel en een Wegedoorn. Bij het pad langs het wilgenbosje doen we hetzelfde. Dan een Wegedoorn bij het insectenlab en een Wilde appel vlak bij de bospoel. De nieuwe bomen staan op zeer verschillende standplaatsen. Veertien in het Berkenbosje en zes op andere plekken. Droog, minder droog en kletsnat. In de zon, halfschaduw en schaduw. We hopen dat ze alle twintig goed aanslaan, maar dat moeten we afwachten.
Bundertjesmoeras
Na het plantwerk zitten we een tijdje droog in de container en drinken de koffie op. Daarna lopen we nog vlug een ronde door de regen. Overal staat het water hoog en het blijft vandaag regenen. We zien dat graag. Natte veldjes en moerassige bossen horen bij De Bundertjes.
Zaterdag 7 januari 2023
Ik pak een meetlint en loop terug naar de poort. Vijftien centimeter, meer ruimte zit er niet tussen de spijlen. Op de grond ligt een flinke pluk vacht van een ree. Een paar losse haren zijn blijven hangen. Blijkbaar heeft een ree zich met haast door de poort gewrongen. Dat is al eens eerder gebeurd, maar het blijft verbazend wat deze dieren kunnen. Ze springen moeiteloos over twee meter hoge hindernissen, verdwijnen geruisloos tussen het groen en passen dus ook door een opening van anderhalve decimeter. Kost wel een paar haren.
Boom omzagen
We beginnen het jaar met het omzagen van een boom. Het is een van de eiken die we opruimen voordat ze op het wandelpad vallen. Het omzagen gaat vlot, de boom valt precies tussen een paar Ligusterstruikjes door op het pad. Rinus staat klaar om wandelaars te waarschuwen. Hij heeft niet zo’n handige plek uitgekozen en moet een sprintje trekken om de kruin te ontwijken. De rest van de ochtend zijn we bezig de boom in stukken te zagen en op te ruimen. Dunne takken gaan in de houtwal. Dikke takken en stukken leggen we op stapeltjes in het berkenbosje. Daar dienen als schuilplaats en paddenstoelenvoer. Wanneer het hout genoeg vermolmd zijn, wordt het gekoloniseerd door grote en kleine insecten.
Klus in berkenbosje bijna klaar
Na de koffie zagen we het laatste en dikste stuk van de boomstam in stukken. Dat krijgen we niet helemaal gedaan. Met nog anderhalve meter te gaan zijn allebei de accu’s leeg. Voor noodgevallen hebben we de benzinezaag nog, maar dat is nu niet nodig. De boomstam ligt veilig. Volgende week ruimen we het laatste stuk van deze stam op en nog een kleine eik verderop. Dan bestellen we de nieuwe bomen die op de open plek komen. Tien Wilde appels en tien Wegedoorns. Als het weer zo zacht blijft kunnen we die al snel planten. De zwerfafvalploeg is ook terug van de maandelijkse inzamelingsronde. We kletsen nog wat na en sluiten de eerste zaterdag van het jaar af.