Zaterdag 22 februari 2025
Het is een beetje lente. Gisteren een aangename 16 graden met een dun zonnetje, vandaag bewolkt en regenachtig. De hele ochtend druppelt het en we komen niet boven de 10 graden uit. Toch is het een stuk aangenamer dan vorige week. Ondanks de druppels werk ik het grootste deel van de ochtend zonder jas.
Wilde eenden en Meerkoet
Ik loop met Pieter en Onderzoeker Will het vogelrondje. Het koppel Wilde eenden heeft gezelschap gekregen van een tweede paartje. We zien ze een paar keer gezellig bij elkaar dobberen op de waterplassen. De Meerkoet kan het nog steeds goed met ze vinden. Hij is vaak bij ze in de buurt en vertoont geen agressief gedrag. Heel anders dan we van Meerkoeten gewend zijn. Verschillende keren vliegen Blauwe reigers op. Ze komen af op ondiepe plassen waar kikkers en padden straks aan de paartijd beginnen. Dat kan met deze temperatuur niet lang meer duren. Vorige week zag ik een Reiger die een forse kikker naar binnen werkte en vandaag springt een kleine kikker voor onze voeten weg. De winterslaap is voorbij.
Molshopen voor ons pad
Vorige week heeft Pieter grond van molshopen gebruikt om een paadje in de zuidelijke strook op te hogen. Daar gaan we vandaag mee door. Het veld tegenover de natuurtuin is bezaaid met forse molshopen. Die kunnen we goed gebruiken en ik denk dat de hovenier die hier moet maaien het geen probleem vindt dat we molshopen opruimen. We laden kruiwagens vol en storten ze op het paadje. Ik schat dat we een stuk of tien wagens verplaatsen, het werk van een enkele mol. Ongelooflijk wat een gewicht zo’n klein beestje kan verplaatsen.
Gulden Land
We werken rustig door, ondertussen kletsend met twee vogelaars die wel vaker langskomen en oud-voorzitter Kees. In april organiseren gemeente en waterschap een open dag voor het Gulden Land project. Dat is op een zaterdagmiddag. Kees zal daar gaan staan met ons infomateriaal en we houden de natuurtuin ’s middags open. Misschien kunnen we een paar geïnteresseerden naar de natuurtuin lokken.
Kletsen in de regen
Intussen hebben we de meeste molshopen verplaatst naar ons paadje. We staan nog wat te kletsen op het plantsoen, maar dan hebben we echt genoeg van de regen. Het is bijna twaalf uur, we ruimen de spullen op en sluiten het voorproefje van de lente af. Ik ben benieuwd hoeveel molshopen er volgende week weer zijn bijgemaakt.
Zaterdag 15 februari 2025
Februari, we zitten nog steeds midden in de rustige tijd van het jaar. Weinig kluswerk, flora en fauna in winterrust. Ik heb de maaibalk van de kleine maaier gerepareerd, schoongemaakt en geslepen. Hij staat weer klaar in de container. De andere maaibalk gaat in de auto, die maak ik deze week thuis schoon. Alle motoren hebben vorig jaar nieuwe olie en bougies gekregen. Ze kunnen wel een flinke poetsbeurt gebruiken, maar daarna zijn alle machines weer op-en-top.
IJsvogelwand
Pieter en Onderzoeker Will lopen een vogeltelronde. Ik trek het waadpak aan en ga verder met de opknapklus van de ijsvogelwand. In de aanvliegroute staan hinderlijke wilgenscheuten in de poel. Gelukkig geen dikke, de takkenschaar is voldoende. Nog wat gras wegknippen en klaar. Binnenkort steken we de rand met een schop af zodat hij helemaal kaal en recht is. Ideaal voor een woningzoekende ijsvogel.
Lang leve de molshopen
Pieter verzamelt grond van molshopen om een paadje in de zuidelijke strook op te hogen. Het is paartijd in mollenland en dat betekent dat de mannen op zoek gaan naar vrouwen. Dat levert veel graafwerk en dus veel molshopen op. Op de paden ruimen we die op, die moeten begaanbaar blijven voor de gazonmaaier. Op de graslandjes laten we ze natuurlijk liggen. De messenbalkmaaiers vegen ze vanzelf plat. Verder zijn we blij met de mollen. Ze bewijzen dat er veel bodemleven in de grond zit, anders waren ze allang ergens anders heengegaan. Bovendien kunnen op de molshopen nieuwe plantenzaden ontkiemen en komt door het graafwerk extra lucht in de bodem.
Mollen, Watersnippen en Bosspitsmuis
Na de koffie gaan we mollen tellen. Het is mollentelweekend, eens per jaar wordt iedereen opgeroepen om door te geven waar molshopen liggen. Eigenlijk is het dus een molshopentelling. De zoogdierenvereniging en Waarneming.nl willen graag weten waar mollen precies voorkomen. De gegevens van zo’n telweekend helpen geven meer inzicht in de mollenbevolking. Eerst een ronde buitenom de natuurtuin. Op het veld ten noorden van de natuurtuin ziet Onderzoeker Will een Watersnip … en daarna nog eens vier! Een mooie verrassing. Verderop op het Begijnenpad ligt een beestje. Een kleine mol, zeg ik. Onderzoeker Will kijkt beter en ziet dat het een Spitsmuis is. Herkenningsapp Obsidentify kijkt nog beter en weet dat het een Bosspitsmuis is, welk type Bosspitsmuis (er zijn er 2) blijft onduidelijk. Volgens mij is dit de eerste keer dat we deze soort bij de natuurtuin zien, terwijl het geen zeldzame soort is. Op zich niet raar, wilde muizen weten dat ze bij veel dieren op de menukaart staan, dus die laten zich niet gauw zien. De levende muizen die we hier wel hebben gezien, stonden allemaal op de wildcamera. De mollentelling levert naast zes locaties met molshopen dus vooral onverwacht leuke ontdekkingen op.
Eerste kikker van het jaar
Terug in de natuurtuin maak ik een paar foto’s van de paddenstoel die ik vorige week bij Waarneming.nl gemeld heb. De admin van Waarneming.nl is niet tevreden en wil ook duidelijke foto’s van de lamellen onder de hoed. Daarna hark ik achterin, bij de knotwilgen, een stel molshopen van het pad. Naast het pad ligt de overloop van de grote poel en daar zijn twee Meerkoeten aan het foerageren, samen met een koppel Wilde eenden. Raar dat ze elkaar de tent niet uitvechten, maar dat komt nog wel, wanneer het broedseizoen komt. Iets verderop zie ik de eerste kikker van dit seizoen. Of eigenlijk … een Reiger heeft hem gezien. Hij is druk bezig de kikker door elkaar te schudden en af te spoelen. Overal tekenen van een naderend voorjaar. En dat half februari!
Zaterdag 8 februari 2025
Het is bewolkt, maar niet koud. Donderdagochtend heb ik zelfs een zingende merel bij mijn huis gehoord! Vogels reageren razendsnel op de weersveranderingen. Is het koud, dan hoor je ze nauwelijks. Komt een iel zonnetje en er wordt geknokt bij de nestkasten. Ik denk dat ze merken dat de dagen langer worden.
Mollen
We hebben het nog steeds rustig met de klussen. De mollen denken daar anders over. Het plantsoen voor de natuurtuin en de heuvel bij de ingang zijn bedekt met molshopen. Ook verderop in de natuurtuin zijn clusters met hopen. Ik schat dat het hier twee of drie mollen gaat. Die kunnen graven als en gek en het lijken er altijd meer. Vooral op het plantsoen zijn de molshopen belachelijk groot. Mollen leven alleen (behalve tijdens de paartijd) en blijven verder uit elkaars buurt. Ze houden minstens enkele tientallen meters afstand. Rinus en Pieter zijn er vandaag niet en we lopen eerst een ronde buitenom de natuurtuin.
Parelstuifzwammen
In de berm langs het grachtje bij scouting Leonardus zie ik een onduidelijke grauwe plek. Het zijn tientallen op elkaar gedrukte paddenstoelen. Een beetje aparte vorm. Herkenningsapp Obsidentify zegt dat het parelstuifzwammen zijn. Ik heb vaker parelstuifzwammen gezien, allemaal mooier dan deze, maar nog niet rijp. Dan zijn ze nog wit, de hoed is gaaf en bedekt met korte uitsteeksels. Deze hier zijn grauw en verfrommeld, midden in de hoed een opening waardoor de sporen kunnen ontsnappen. Volgens Wikipedia zijn de uitsteeksel resten van het “velum”, een vlies dat de paddenstoel omhult voordat hij uitgroeit. En die “velumrestjes” kunnen eraf door regen en wind, net als de witte stippen van de vliegenzwam.
Oesterzwammen
We passeren het kapelletje en Onderzoeker Will ontdekt een Heggenmus, vijf minuten nadat hij mopperde dat hij die zo weinig ziet. De ijsbaan verderop is een grote watervlakte waar tientallen ganzen van profiteren. We lopen verder, maken hier en daar een praatje en gooien een balletje terug naar een speelse hond. Langs de poort van de natuurtuin groeien Oesterzwammen op een takje in de houtwal. Ik heb eens een kweekpakket geprobeerd dat je moest voeren met koffiedik. Werkte aardig en de oesterzwammen smaakten goed, maar deze laat ik staan. De beste plek om eetbare paddenstoelen te vinden is de supermarkt.
Fluweelpootje
Langs de container ligt een dikke omgewaaide schietwilg. Ook hier paddenstoelen, Fluweelpootjes, maar Obsidentify kan niet kiezen tussen Gewoon–, Langsporig- of Zomer– fluweelpootje. Wikipedia weet dat Gewoon fluweelpootje een typische winterpaddenstoel is die veel op de Langstelige lijkt. Een van die twee zal het dan wel zijn. Hoewel een zomerfluweelpootje misschien ook in de winter te vinden is.
Wintersnoeiwerk
Onderzoeker Will speurt de natuurtuin af, op zoek naar vogels en bijzondere natuurverschijnselen. Ik zaag een paar takken af voor de ijsvogelwand en knip riet, gras en bramen weg. Volgende keer kom ik terug met het waadpak stengels en takken waar ik deze keer niet bij kan. Nu ik toch bezig ben zaag ik meteen de uitgeschoten elzen af in de rietkraag tussen de grote poel en het wilgenbosje. In deze bosrandzone willen we geen hoge bomen. De wilgenstruiken kunnen we rustig een paar jaar laten staan voordat ze te groot worden. Tot die tijd zijn het handige uitkijkpunten voor vogels en windbrekers voor de bosrandzone. We spotten een meerkoet en twee waterhoenen op de zuidelijke poel en een Blauwe reiger die al uitkijkt naar de kikkers. Ook bij de watervogels voorjaarsgedrag, maar de winter is nog niet voorbij, denk ik.
Zaterdag 1 februari 2025
Het heeft flink gevroren. Onderweg krabben automobilisten hun ruiten vrij. Ik ontdooi met mijn handen het slot aan de poort en loop een onvervalst winterlandschap binnen. Graslandjes, struiken, bomen, alles is bedekt met een laagje wit bevroren condensvocht. Op de poelen ligt dun ijs, maar niet alle water is bevroren. Hier en daar loop ik door een plas zonder ijs en sommige beschutte watertjes zijn open. Jammer dat ik geen thermometer bij me heb. Ik denk dat hier grondwater met een temperatuur boven vriespunt opwelt. Dieper in de grond is het water tussen de zes en tien graden, dus dat moet meetbaar zijn als het boven komt.
Konijnen en reeën
Achterin de natuurtuin begint de rij geringde knotwilgen in verval te raken. De takken die er bovenop staan zijn dood. Bast begint los te laten, spechten zijn begonnen met hun sloopwerk en ik zie gaten, holen en ook paddenstoelen voelen zich er thuis. Hé, graafgaten in de bodem bij de lindebomen! Ik zie geen keutels, maar volgens mij is hier weer een konijn actief. Terug bij de voorkant tref ik onze vaste vroege bezoeker. Terwijl we het winterlandschap bekijken lopen een paar reeën bij de knotwilgen waar ik net vandaan kom. Ze kunnen ons niet zien, de felle ochtendzon staat pal achter ons en ze scharrelen op hun gemak richting elzenbosje.
Ronde door De Bundertjes
Onderzoeker Will komt binnen en stelt voor om een rondje door De Bundertjes te lopen. Gelijk heeft hij, want de nachtvorst heeft de hele omgeving wit getoverd. De lucht is knalblauw en de zon sterk genoeg om plaatselijk nevel op te laten stijgen. Die blijft in flarden hangen in het windstille landschap. Niet alleen in de natuurtuin scharrelen vandaag reeën rond, ook in de graslanden langs het Begijnenpad zien we ze. Een jonge ree wandelt op honderd meter afstand op zijn gemak over het pad en duikt dan de struiken in. Ook de andere reeën zijn verdwenen wanneer we dichterbij komen. Het is een raadsel hoe ze het altijd klaarkrijgen om geluidloos in het niets te verdwijnen.
Rondje door natuurtuin
Via het koeienpad lopen we langs de wijk terug naar de natuurtuin. Ineens zien we een fazant in een plantsoentje, een hen. Vijf minuten daarvoor vroegen we ons nog af waar alle fazanten gebleven waren. Hier dus, in ieder geval een dan. Bij de natuurtuin treffen we Pieter en een paar manschappen van de zwerfafvalploeg. Rinus heeft nog steeds vervoersproblemen en is er vandaag niet. We drinken koffie om op te warmen. Boven in een els zien we een geel vogeltje, pal in de zon. Een Sijs, weet Onderzoeker Will meteen. Ik haal vlug de camera uit de container en zie dat de Sijs gezelschap heeft gekregen. De twee vogeltjes blijven lekker genieten van de zon en ik krijg ze redelijk scherp op de foto. We besluiten om het klussen te laten voor wat het is en lopen een rondje door de natuurtuin. De paden zijn nog steeds modderig en we filosoferen ondertussen over de mogelijkheden en onmogelijkheden om het beheer aan te passen aan al die nattigheid.
Op beverexpeditie
Onderzoeker Will en Pieter hebben allebei beversporen gezien in een waterloop langs het kanaal. Een paar weken geleden dachten we ook al vraatsporen te zien in de Gulden Aa. We stappen op de fiets en gaan kijken. Inderdaad, vlak bij sluis 7 liggen een paar bomen om. Een kleine jungletocht om dichterbij te komen en ik kan het bewijsmateriaal op de foto zetten. Overduidelijk, hier is een bever aan het werk geweest. Leuk om te weten en waarschijnlijk nuttig voor het natuurbeheer in De Bundertjes. Met zijn geknaag kan de bever zorgen voor verjonging en variatie in het dichtbegroeide stuk tussen Gulden Aa en het kanaal. Een bever midden in de stad vind ik ook wel bijzonder. Wie weet wat voor moois en wat voor problemen dat gaat geven.
Zon trekt mensen naar buiten
De zon heeft het landschap grotendeels ontdooit en de sprookjessfeer is weg, maar het open weer trekt veel wandelaars en fietsers. Op een grasland zien we ook nog onze tweede fazant van deze ochtend, dit keer een haan. Terug in de natuurtuin hebben we bezoek van oud-bestuurslid Agnes en komt een wijkbewoner met vragen over de ganzen die ze ’s nachts hoort. Na een tijdje zijn we allemaal uitgekletst en is een ochtend vol ontdekkingen en mooi winterweer voorbij.
