Deze Week februari 2021

Zaterdag 27 februari 2021

rij knotwilgen
rij knotwilgen

Dan ga ik naar de Natuurtuin. Wil is al aanwezig, de tuinpoort staat al open, hij gaat vandaag bezig met het verplanten van de bramenstekken om het natuurlijke raster extra afweer te geven. Vandaag wordt er niet geklust aan het insectenverblijf, Stan heeft een cursusdag. Zelf ga ik eerst nog rond door de natuurtuin voor de wekelijkse vogeltelling. Daarna eens kijken met de ‘witte bak’ in de hand voor het opspeuren van vroege insecten. Na een klein uurtje blijkt dat het nog te koud en te vroeg is om de kleine insecten te vinden. Dan maar eerst een bakje koffie. Als we net zitten in de doorbrekende zon komt –‘oud voorzitter’- Kees de tuin ingelopen. Na het bakkie en vele verhalen -die ons dagelijks bezig houden- later, lopen we nog een tuin ronde. Dan zien we dat het vele water dat stond op de looppaden flink gezakt is. Als ik kijk in het water op de bodem van een ondiep gedeelte van de grote poel zie ik verschillende waterinsecten bewegen. Bootsmannetjes, kleine kevertjes en Wil ziet zelf een amfibie Kikker of Pad aan het wateroppervlak. Wanneer de slagschaduw valt op de plek waar het dier is gezien duikt hij onder, en weg is het dier. Op de waterlijn zie ik ook het eerste ‘Schaatsenrijdertje’ zitten. Het is al over twaalven als we richting de tuinpoort lopen en deze op slot doen. Het Natuurtuin bezoek zit er alweer op.

Grote schaatsenrijder Aquarius paludum
Grote schaatsenrijder Aquarius paludum

Herkenning:

  • Een grote schaatsenrijder. 13,5-16 mm.

  • Zwartachtig, Zwarte antennen, zwarte poten.

  • Kortvleugelig (brachypteer) of langvleugelig (macropteer).

  • Het achterlijf is aan het einde aan beide kanten puntig uitgetrokken (achterlijfshoeken, ook 'connexivum-punten' genoemd). Deze 'connexivum-punten' bereiken het eind van het achterlichaam of zijn zelfs langer.

  • Een gele lijn langs de zijkant van het donkere halsschild.

Voorkomen: In Nederland in het zuidoosten vrij algemeen op de zandgronden. Daarbuiten waren weinig waarnemingen, maar die lijken zich zowel in aantal als wat betreft gebied uit te breiden. Europa, Azie em Indochina (Andersen 1995).

Ontwikkeling: Twee generaties per jaar. Een kortlevende overwegend brachyptere vorm in zomermaanden, opgevolgd door een langlevende macroptere vorm, die overwintert. Nimfen van juni tot september.

Biotoop: Permanente wateren als vijvers, meertjes, kanalen, brede sloten en genormaliseerde beken. Vaak ver op open wateren, ze mijden vaak de oevers.

Overwintering: Als volwassen wants .

Voedsel: Zoofaag.

Tot volgende week, dan zitten we in het nieuwe seizoen LENTE, en gaan we weer op zoek naar de:

volgende nieuwe ‘natuurontdekkingen’ in de Natuurtuin ‘De Robbert’

Met ‘gevederde’ groet, Will van Berkel.

Zaterdag 20 februari

Boerenkrokus (Crocus tommasinianus)
Boerenkrokus (Crocus tommasinianus)

Zaterdag 20 februari 2021: Binnen een week van midwinter naar lente. De sneeuw is weg, op de poelen liggen de laatste restjes ijs en het is niet koud. Alsof dat niet genoeg is struikelen we vandaag bijna over de lentebodes. Twee keer zien we een citroenvlinder (Gonepteryx rhamni) die blijkbaar vlakbij heeft overwintert. Op een door de zon beschenen balk van het nieuwe insectenlab zit een koningin boomhommel (Bombus hypnorum) op te warmen na haar winterslaap. Bij de container zijn sporen te zien van een minder gewenste lentebode. Er is weer een inbraakpoging gedaan in de container. De inbreker is niet binnen gekomen, maar we hebben weer schade te repareren. Dankjewel loser.

 

Wie de laatste tijd saai vond is niet genoeg buiten geweest: Rinus klust vandaag bij zijn broer en onderzoeker Will blijft niet lang. Hij heeft een online bijeenkomst van het Genootschap van wantsenonderzoekers. Ik loop met hem mee op zijn vogelronde zodat de vogels niet gestoord worden door mijn timmerwerk. Ik merk nu pas hoe hoog het water staat. Het smeltwater heeft de natuurtuin in een langzaam stromende rivier veranderd. Vanuit de zuidelijke poel stroomt water over de paden naar het wilgenbosje. Van daar de grote poel in en verder naar de lage noordelijke veldjes. Ik heb de laatste weken panorama foto's gemaakt vanaf de heuvel. Enorme verschillen binnen een periode van enkele weken. Wie de laatste tijd saai vond is niet genoeg buiten geweest.

overzichtsfoto 9 januari 2021
overzichtsfoto 9 januari 2021
overzichtsfoto 17 januari 2021
overzichtsfoto 17 januari 2021
overzichtsfoto 24 januari 2021
overzichtsfoto 24 januari 2021
overzichtsfoto 30 januari 2021
overzichtsfoto 30 januari 2021
overzichtsfoto 5 februari 2021
overzichtsfoto 5 februari 2021
overzichtsfoto 7 februari 2021
overzichtsfoto 7 februari 2021
overzichtsfoto 13 februari 2021
overzichtsfoto 13 februari 2021
overzichtsfoto 20 februari 2021
overzichtsfoto 20 februari 2021

Klussen: Wil sleept vanuit allerlei hoeken en gaten takken naar de houtwal aan de voorkant. Op enkele plekken hebben stiekeme bezoekertjes doorgangen gemaakt. Een verschijnsel dat er al is zolang ik de natuurtuin ken. Het enige dat helpt is de doorgangen dicht blijven maken. Wanneer straks de brandnetels en braamstruiken weer groeien hebben we hier minder last van. Het insectenlab is weer een stapje verder. De dakbalken zitten er op. Vandaag heb ik bekeken hoe het dakbeschot moeten komen. Vier planken zitten er alvast op.

 

Nog meer lentebodes: Wanneer we nog een rondje lopen vallen weer andere lentebodes op: Boerenkrokussen ( Crocus tommasinianus) . Fietsend naar huis zien we ze overal in plukjes langs het pad tot aan de gracht bij de scouting. Bij de ingang van de natuurtuin heeft de gemeente een paar jaar geleden bolgewasjes geplant. Daar is niet zoveel van terecht gekomen en tot nu toe zien we geen enkel plantje boven komen. Maar dat kan nog komen. De lente is nog maar een kleine week bezig.

onderzoeker Will fotografeert een boomhommel
onderzoeker Will fotografeert een boomhommel

Zaterdag 13 februari 2021

winter in het elzenbosje
winter in het elzenbosje
poollandschap op de lage veldjes
poollandschap op de lage veldjes
Zwarte elzen staan in bloei
Zwarte elzen staan in bloei

Zaterdag 13 februari 2021: Ik heb geen aansteker nodig om het slot open te krijgen. Er is veel sneeuw gevallen, maar blijkbaar geen vocht in het mechanisme gekomen. De natuurtuin is bevroren en wit. Ik ploeg door decimeters sneeuw in een poollandschap. Op alle poelen ligt een stevige laag ijs. Hoewel, stevig … ook nu zijn sporen te zien van relatief warm grondwater dat vanuit de bodem de poelen instroomt. Vooral langs de houten brug zijn plekjes te zien waar het “warme” water de ijslaag heeft aangevreten. De lage graslandjes zijn van ijs en sneeuw. Kleine waterstroompjes zijn door de winterkou vastgelopen en hebben op sommige plaatsen een bevroren patroon achtergelaten. Vorige zaterdag konden we ons dit weer niet voorstellen. Het was bijna voorjaar. Vandaag is het winter en volgende week waait de wind uit de lentehoek. Buienradar verwacht 14 graden. Boven nul!

Vorstverlet: Vandaag wordt er niet veel gedaan. De strenge miniwinter nodigt niet uit tot klussen. Onderzoeker Will belt af. De fietsroute tussen Lieshout en Helmond Noord zit vol ijsschotsen en slipgevaar. Ik schroef 15 draagbalkjes vast op het nieuwe insectenlab. Ondanks de kou werkt het aggregaat zonder hapering en zitten de balkjes snel vast. Dan hou ik het voor gezien. Wil komt net aan en helpt met het opbergen van de spullen.

Diersporen: Onderzoeker Will heeft gevraagd om foto's van diersporen. Diersporen genoeg. De dikke sneeuwlaag onthult heuse verkeersaders die de natuurtuinbewoners gebruiken. Het valt op dat wilde dieren vaak over dezelfde paden lopen die wij ook gebruiken. Zelfs op het nieuwe insectenlab zijn al diersporen te zien. Een van de palen blijkt de interesse van een specht te hebben. Er zijn een paar gaten in gepikt. Het lijkt ons sterk dat hier insecten in zitten. Hopelijk was het een probeersel van de specht en zet hij niet door. Na wat koffie sluiten we bij uitzondering een keer ruim voor twaalf uur de poort. Volgende week verder.

specht test nieuwe insectenlab
specht test nieuwe insectenlab
winterse zonsopkomst
winterse zonsopkomst
kwelwater zichtbaar in ijs
kwelwater zichtbaar in ijs
bevroren waterstroompje
bevroren waterstroompje

Zaterdag 6 februari 2021

De Bundertjes uniek wandelgebied voor avontuurlijke wandelaars
De Bundertjes uniek wandelgebied voor avontuurlijke wandelaars

Zaterdag 6 februari 2021: Het is fris en gisteren leek het wel lente. Moeilijk te geloven dat er volwaardig winterweer op ons afkomt. Decimeters sneeuw en strenge vorst grijpen ons vanavond bij onze lurven in de kwebbel programma's op tv gaat het natuurlijk over de Elfstedentocht. Voorlopig schaatsen we niet in de Natuurtuin, maar het wateroppervlak is nog groter dan vorige week. Een prachtig gezicht en we zien iets terug van het moerassige beekdal dat hier ooit was.

Klussen: Rinus gaat met de heggenschaar de voorkant fatsoeneren. Een klusje dat we te lang hebben laten liggen. Wil zoekt in de stapel sloopafval planken die we kunnen gebruiken als dakbeschot van het nieuwe insectenlab. De planken zijn goed droog gebleven onder het afdekplastic. Hij is veel tijd kwijt met de oude spijkers die nog in de planken zitten. Onderzoeker Will trekt door en rond de tuin op zoek naar vogels. Ik schroef balkjes tegen het geraamte van het insectenlab waar later de planken tegenaan komen.

Uil: Ik ben net begonnen wanneer een vaste bezoeker me aanspreekt en vertelt dat hij deze week in de vroege schemering een uil zag zitten op het bankje bij de ingang. Leuk om te horen. We hebben vage nachtopnames van een uil op de wildcamera en braakballen gevonden. Die braakballen wezen op een kerkuil. Blijkbaar bezoekt die nog steeds de Natuurtuin. Of hij hier ook broed is niet bekend.

werk aan het insectenlab
werk aan het insectenlab

IJsvogel: Onderzoeker Will komt terug van zijn ronde en zegt dat hij zojuist een ijsvogel zag bij de grote poel. We gaan kijken en inderdaad zien we een felblauwe schicht langs de oever vliegen. Geen vergissing mogelijk: een ijsvogel. We hebben het meteen over de ijsvogelwand in de heuvel bij de grote poel. Die hebben we een paar jaar geleden samen met de IVN-vogelwerkgroep gegraven. Een paar keer heeft de ijsvogel daar gebroed. Nu is de wand dichtgegroeid. En daar houden ijsvogels niet van. Die willen een kale wand waarin ze een gang uitgraven om in te nestelen en ook nog een vrije aanvliegroute. We zullen hem in ere herstellen voor het broedseizoen begint.

Zwerfafval: De zwerfafval groep heeft weer een grote buit binnengehaald. Drie zakken liggen bij de poort om opgehaald te worden. We zullen met ze afspreken dat ze die voortaan ergens anders laten ophalen. Met het nieuwe afvalbeleid van de gemeente is de kans groot dat afvalzakken die een paar dagen blijven liggen nog meer afval aantrekken.

Regenlaarzen: Wanneer alle spullen opgeruimd zijn maken we nog een paar foto's van het wandelpad langs de noordkant. Links en rechts water. Op de lage veldjes in de Natuurtuin, de regenwatersloot en het afgeplagde stuk. Tussendoor het wandelpad. De Bundertjes mogen best vaker zo nat worden. De avontuurlijke wandelaar wil ook wel eens wat en een paar regenlaarzen is niet duur.