Zaterdag 26 december 2020

Stan en Wil aan het klussen
Stan en Wil aan het klussen

Zaterdag 26 december 2020: Mijn oog valt op een kleurig iets. Boven op een paal naast onze poort. Een steen. Een steen met een vrolijke speculaaspop, snoepstaaf en een ijskristal er op geschilderd. Op de achterkant een Facebook logo en de tekst: KEI TOF neem me mee of laat me zwerven 5702. Volgens mij staan er ook iemands initialen op: J.J. denk ik. Ik hoef niet lang te zoeken op het web. Er blijkt meer dan 1 Facebookgroep te zijn die zich bezighoudt met lieve zwerfkeien. Waarom hiervoor aparte groepen zijn is mij onduidelijk. Met zo'n steen mag je doen wat je wil. Laten liggen, meenemen en thuis bewaren, weggeven of op een nieuwe plek te vondeling leggen. Bedenk maar iets. Het leukste is natuurlijk om op de vindplaats een foto te maken en die te delen met de Facebookgroep. Ik doe niet aan Facebook maar ik zal vanavond bedenken waar ik de steen opnieuw laat vinden.

Klus afronden: De laatste zaterdag van 2020. We hebben een klusje af te ronden. Ik scharrel aggregaat, ladder, boormachine en nog wat gereedschap bij elkaar en krui het naar de restanten van de oude stal. Wil en ik halen de laatste planken weg en schroeven de basisconstructie los. Dat laatste gaat moeizamer dan voorzien. Veel schroeven breken af, of zijn met geen geweld los te krijgen. Uiteindelijk zagen we gewoon een paar balkjes door. Daarna trekken we alles tegen de grond en gaan aan de koffie met het gebak dat voorzitter Kees heeft meegebracht.

Klaar voor dit jaar: Na de koffie halen we de op de grond liggende delen los van elkaar. Het slopen werkt aanstekelijk. Terwijl we het geraamte uit elkaar halen gaat voorzitter Kees een voormalige vloerbalk te lijf waar nog een steen aan vastgeschroefd zit. Alle bruikbare delen gaan netjes op de stapel. De rest kruien we naar de tijdelijke afvalhoop langs de container. Iets na twaalf uur zijn we klaar. Alle houtwerk is gedemonteerd en gesorteerd. Alleen de stoep waarop de stal stond blijft liggen. We genieten van het nieuwe uitzicht. Volgende week beginnen met het bouwrijp maken van de plek voor het nieuwe insectenlab. Voor dit jaar zijn we klaar.

beschilderde zwerfsteen
beschilderde zwerfsteen

Zaterdag 19 december 2020

overwinterende lieveheersbeestjes
overwinterende lieveheersbeestjes

Zaterdag 19 december 2020: Vandaag een nieuwe etappe van de staldemontage. Het laatste stuk dakbeschot gaat er af. De planken stapelen we netjes op elkaar midden op de stenen vloer. Die tegels blijven straks liggen. Ze zullen snel overgroeid raken en misschien kruipen mieren, wilde bijen of wespen tussen de tegels om bodemnesten te maken. De ramen met betongaas worden gesloopt en daarna gaan de dakbalken een voor een los. Daarna de planken die we vorige week hebben losgeschroefd. Bruikbaar materiaal bewaren we onder plastic voor het nieuwe insectenlab.

Lieveheersbeestjes: We komen elke keer interessante beesten tegen die de stal als overwinteringsplaats hebben uitgekozen. Tussen twee planken vind ik een verzameling lieveheersbeestjes. Twee grote en een hele trits kleintjes. Grote groepen overwinterende lieveheersbeestjes zijn waarschijnlijk Aziatische lieveheersbeestjes. Volgens de site NatureToday is dat een typische gewoonte van deze soort. NatureToday meldt ook dat lieveheersbeestjes het liefst een spleet of kier opzoeken die door de zon wordt beschenen. Ze zoeken vooral lichter gekleurde plekken. Dat laatste kan kloppen. Het tuinhout van de stal is licht van kleur. Maar deze beestjes hebben zich vergist wat betreft het zonlicht. Ze zitten net op een plek waar niet veel zon op valt.

Informatie over lieveheersbeestjes: http://stippen.nl/

Het weer is zacht: Vogels reageren op het zachte weer alsof het lente is. Aanstellers. Bij de nestkast vlak bij de container zijn alweer pimpelmezen aan het bakkeleien.

We ruimen het gereedschap op, dekken de herbruikbare materialen af met het plastic en bekijken tevreden het voorlopige resultaat. Op de achtermuur zitten nog planken. Wanneer die volgende week weg zijn, is er vrij uitzicht vanaf het wandelpad tot aan de zuidelijke poel.

Rondje lopen: Wil en ik kijken nog even rond. Nu pas valt op dat het waterpeil in alle poelen flink hoger is gekomen. Op de lage veldjes en op het veld ten noorden van de natuurtuin staan de eerste diepe plassen water. In de bosjes zijn een paar dode stammen omgevallen. Nieuwe open plekken waar weer van alles gaat groeien. Even voor twaalven zetten een moeder en kind de fietsen bij de poort en lopen een rondje door de tuin. Wanneer ze terug zijn pakken we de fietsen en sluiten af. Wat later komt er een appje binnen van Rinus. Hij heeft vandaag met het IVN bomen geplant en is langs gekomen toen we al weg waren. Hij heeft vanaf het wandelpad een foto gemaakt van ons werk. Dat komt goed uit want dat was ik net vergeten.

half afgebroken stal
half afgebroken stal

zaterdag 12 december 2020

Zaterdag 12 december 2020: Vandaag gaan we verder met onze sloopklus. Wil begint met de restanten van de binnenmuur. Rinus rijdt afval naar de tijdelijke opslag bij de container en ik schroef onderdelen van de buitenkant. Onderzoeker Will is er ook bij en hij doet tussendoor enthousiast verslag van de waarnemingen die hij vandaag doet.

Schoolexcursies: Tijdens de koffiepauze laat onderzoeker Will een nachtvlinder zien die hij tussen het sloophout heeft gevonden. Ik ben zelf ook verschillende wespen, lieveheersbeestjes en een paar duizendpoten tegen gekomen. Zo'n houten gebouwtje is ook in de winter druk bewoond. We redden nog een oud nestje van een winterkoning. Het gaat naar iemand van de IVN vogelwerkgroep. Rinus vertelt dat er goede vorderingen zijn gemaakt met een nieuw plan voor schoolexcursies. In de loop van volgend jaar hopen we dat er weer een aantal mogelijk zijn. Goed dat er nu al aan gewerkt word.

Wil werkt aan de binnenmuur
Wil werkt aan de binnenmuur

Het dak er af: Het is niet zo koud als vorige week, maar toch geen weer om lang te blijven zitten. Ik klim op het dak van de stal en haal de dakbedekking er af. Alweer een meevaller. De dakbedekking bestaat uit shingles die makkelijk zijn los te trekken. Een uurtje later heeft Rinus alle shingles opgestapeld bij de container en beginnen we aan het dakbeschot. Wil is intussen met de boormachine begonnen de planken aan de buitenkant los te schroeven. Rinus pakt een stevige moker en beukt van onderaf de planken van het dak los. Onderzoeker Will vindt al die herrie maar niets. Op verschillende opnames met vogelgeluiden is ons getimmer en gebonk te horen.

Volgende week verder: Eind van de ochtend is de helft van het dak er af. De schroeven aan de zijkanten zijn er uit. De planken klemmen zitten los. Volgende week halen we ze er uit. Het materiaal dat we willen hergebruiken leggen we op de stenen vloer en dekken we af met plastic. De gereedschappen ruimen we op en we sluiten af. Volgende week weer verder.

nestje winterkoning
nestje winterkoning

Plantenonderzoek in Natuurtuin De Robbert 2020:

Het op naam brengen van planten is voor dit jaar klaar. In 2020 zijn in de natuurtuin weer meer planten op naam gebracht (en goedgekeurd door waarneming.nl) dan het jaar daarvoor: 178 soorten in 2020 (158 in 2019). Van de 178 soorten waren er 151 algemeen, 16 vrij algemeen, 10 zeldzaam en 1 zeer zeldzaam (bron: waarneming.nl).

Belangrijkste oorzaak voor het grotere aantal soorten is dat meer tijd is besteed aan dit leuke plantenonderzoek. Veel aangetroffen plantensoorten onderstrepen de bijzondere natuurwaarden in het oude Aa-beekdal waarin de natuurtuin ligt. Door het beheer aan te passen aan die natuurwaarden (er wordt niet gezaaid, gemest of geplant in de natuurtuin) is met eenvoudige middelen veel basisnatuur terug te winnen.

Zaterdag 5 december 2020

zonsopkomst
bladloze Zwarte elzen
vroege zon in berkenbosje

Zaterdag 5 december 2020: Het zal toch niet weer gebeuren? Het heeft gevroren en ik krijg het slot niet open. Het lijkt een vast ritueel te worden wanneer het gaat winteren. Eerste nachtvorst, geen aansteker bij. Gelukkig zijn mijn handen warm genoeg om het slot te ontdooien. De winter komt met ongemakken en juweeltjes. Het is grijs, maar de opkomende zon piept even door het wolkendek. Precies goed om een groepje bomen in sprookjesachtig oranjerood licht te zetten. Opkomende zon is maar even opkomende zon. Onderzoeker Will en ik maken snel wat foto's. Aardige plaatjes, maar het stelt weinig voor vergeleken met de werkelijkheid. Voor koude voeten en mooie dingen moet je in de winter buiten zijn.

Nieuw Bijenlab: Vandaag beginnen we met de demontage van de oude bijenstal. De kolossale kist die er nu staat wordt afgebroken. We hergebruiken zoveel mogelijk materiaal voor de bouw van een bescheidener en bruikbaarder bijenlab. Dat komt bij de zuidelijke poel, tegen het elzenbosje aan. De hele zuidelijke strook zal er anders door gaan uitzien.

Kleinste vogeltje: Ik loop met onderzoeker Will het vogeltelrondje. Ondanks de winterse kou ontdekken we steeds meer vogels. Een troep van dik 30 sijzen dwarrelt van boomtop naar boomtop en weer terug. In het berkenbosje zien we een staartmees. Daarna nog een en nog een. Zeker een stuk of 8. Niet zoals de sijzen, maar voorzichtigjes, de een na de ander. Terwijl we speuren naar een roffelende specht zien we een goudhaantje. Gisteren nog bij Vroege Vogels op de televisie geweest. Het kleinste vogeltje van Nederland.

Overwinteraars: Bij de container is de zwerfafvalgroep druk bezig hun spullen bij elkaar te zoeken. Het is te koud om lang stil te staan en de club trekt vol goede moed de wijk in. Onderzoeker Will speurt verder. Rinus is vandaag wilgen knotten met het IVN. Wil en ik gaan de binnenwand van de oude stal te lijf. De nestblokken waar de metselbijen van 2021 in zitten leggen we op de stenen vloer. Daar zullen we ook alle planken en balkjes op grootte sorteren en opslaan tot we ze nodig hebben voor het nieuwe insectenlab. In een nestkastje zit het begin van en wespennest en een kleurige verzameling lieveheersbeestjes. Onderzoeker Will kijkt mee en ontdekt een paar wantsen. Ik zie ook nog een groene gaasvlieg. Totaal verschillende diersoorten. Allemaal in dit nestkastje en niet in hetzelfde type ernaast.

Schroeven: We halen de eerste planken los. De schroeven zijn van goede kwaliteit. Een paar begeven het, maar de meeste zijn nog zo goed dat we ze straks opnieuw gaan gebruiken. Misschien kunnen we volgende week een paar accuschroevendraaiers regelen. De mijne heb ik een tijdje terug weggegooid. De accu's van die dingen gaan nooit lang mee. Wil heeft thuis nog een oude liggen en misschien kan ik er ook nog een lenen. Voor vandaag zijn we tevreden. Dat alles zonder zaag- en breekwerk uit elkaar is te halen is een grote meevaller.

overwinterende lieveheersbeestjes
overwinterende lieveheersbeestjes

Geheimzinnige waterstanden: We lopen nog een rondje en bekijken tevreden de klussen die we de laatste tijd hebben uitgevoerd. De westelijke houtwal weer een beetje hersteld, de noordelijke houtwal gesnoeid en uitgedund en de bosrand gesnoeid. Bij de noordelijke poel treffen we voorzitter Kees en we bestuderen het waterpeil. We proberen op het oog te bepalen of het niveau nu even hoog is of hoger dan dat in de grote poel. Dat lukt niet, maar over een tijdje kunnen we een meting doen. We hebben een 50 meter lange slang gekocht die we als waterpas willen gebruiken voor het nieuwe insectenlab. Die slang is waarschijnlijk lang genoeg om het waterpeil in de poelen te vergelijken. Een leuk experiment, maar voor nu hebben we onze handen vol aan onze bouwklus.